Obraz (1548)

224 Aiiiili/ii imijiilku pr/rilsicliioiNlwii

gdzie:

A — średnia wielkość zapasu w jednostkach w roku,

C — roczny koszt utrzymania jednostki zapasu,

Z — liczba zamówień w roku,

F — koszty związane ze złożeniem jednego zamówienia.

Wobec tego:

OKZ = Ax C + Zx F.

Optymalizację ogólnych kosztów zapasów można prowadzić przez zastosowanie modelu EOQ (Economic Order Quantity Model).

Znając:

S — roczne zużycie zapasów,

C — roczną stopę procentową od kapitału zainwestowanego w zapasy, cj — cenę jednostkową zapasów,

F — stały koszt złożenia jednego zamówienia,

Q — wielkość zamówienia,

można wyznaczyć optymalną wielkość zamówienia [zob. Piotrowska, 1997, s. 471:

Qopi —

2xFxS]⁰'⁵

. C^x cj .

Przy przyjęciu optymalnej wielkości zamówienia, liczba zamówień w ciągu roku powinna wynosić:

Dla zachowania ciągłości działania firmy konieczne jest zamawianie zapasów odpowiednio wcześniej, przed spadkiem ich poziomu do zera, gdyż od momentu złożenia zamówienia do chwili jego realizacji zawiera się tzw. okres dostawy. Okres dostawy jest zależny od specyfiki działalności współpracujących firm oraz tradycji, jakie się ustalają w wieloletnich kontaktach. Może być zapisany w kontrakcie czy umowie o dostawę lub zwyczajowy. Jeżeli znamy okres dostawy, to możemy wyznaczyć punkt zamówienia, czyli moment, kiedy należy złożyć zamówienie.

PZ =

OD

365

x S,

gdzie:

OD — okres dostawy,

S — roczne zużycie zapasów.

Punkt zamówienia określa nam poziom zapasów, przy którym należy złożyć kolejne zamówienie.

Planowanie terminów zamówienia i optymalnej wielkości zapasów według omówionych reguł w praktyce nic zawsze jest możliwe. Wynika to z:

•    nierylmiczności sprzedaży, psucia się zapasów, nieterminowych dostaw;

•    możliwości zakupu większych partii towarów po niższych cenach.

W pierwszym przypadku można zastosować metodę polegającą na sukcesywnym wzroście zapasów, nie o całą partię. Pierwszy zapas realizuje się według modelu I < )Q, następnie stosuje się model POQM (Production Order Quantity Model) |zob. Piotrowska, 1997, s. 51] i według niego oblicza maksymalny poziom zapasów:

Mr/=Q-Sx

Q

R

= Q*

gdzie:

R — stopa uzupełniania zapasów w magazynie, pozostałe oznaczenia jw.

Sukcesywne uzupełnianie zapasów zmienia koszty ich utrzymania i formułę optymalnej wielkości zamawianej partii towarów:

" 0.5

2xFxS

Cxcjx

S'

1--

R

W przypadku możliwości zakupu większych partii towarów po niższych cenach obniża się koszty zakupu towarów, ale zwiększa się koszty ich utrzymania.

Jeżeli oznaczymy fzob. Piotrowska, 1997, s. 53] przez:

ijq — cenę jednostkową zależną od wielkości partii towaru,

Sj — zużycie zapasów w jednostce czasu,

to koszty materiałów zależnie od wielkości partii będą wynosiły Pq X Sj, a koszty całkowite:

Q Sj

OKZ = Ccją 2 ⁺ F q ^{+ c}jqSj ■

Obliczając koszty całkowite dla kolejnych wielkości q, należy wybrać taką wielkość Q, dla której koszt całkowity jest najmniejszy.

Prawidłowe zarządzanie zapasami w firmie wpływa na efektywność jej działania. Przejawia się to we wpływie na rentowność firmy i jej płynność finansową.

Dążąc do minimalizacji kosztów utrzymania zapasów, zwiększamy rentowność firmy. Wyznaczając optymalne wielkości partii zamawianych towarów czy bezpieczne poziomy zapasów, wpływamy na poziom środków finansowych, jakim firma musi dysponować, aby nie stracić płynności finansowej.