88572 Obraz (1583)

394 Aiiiili/ii wynikli Hunnsowcuo w wielkościach hc/w/ttlędnych i względnych

394 Aiiiili/ii wynikli Hunnsowcuo w wielkościach hc/w/ttlędnych i względnych

I

Zysk netto

-    —- - x 100.

Przeciętny stan kapitału podstawowego

Wskaźnik ten określa wielkość zysku przypadającego na jednostkę kapitału akcyjnego lub udziałowego. Informuje on bliżej o możliwych korzyściach akcjo nariuszy (udziałowców). Wyższa rentowność kapitału podstawowego oznacza większe potencjalne zyski dla właścicieli (w formie dywidendy i wzrostu ceny

akcji).

Jeżeli kapitał zakładowy (akcyjny) składa się z akcji zwykłych i uprzywilejowa nych, to obliczając powyższy wskaźnik, należy to uwzględnić, a mianowicie należy pomniejszyć zysk netto o dywidendy wypłacone posiadaczom akcji preferencyjnych, a w mianowniku ująć tylko kapitał złożony z akcji zwykłych.

Wskaźnik rentowności kapitału podstawowego (zakładowego) w badanej spółce wynosił:

Rok ubiegły 2 830

-x 100 = 60,28%

4695

Rok bieżący    Różnica

3 923

—— x 100 = 83,56%    + 23,28%

4695

Rentowność kapitału zakładowego badanej spółki kształtowała się na wysokim poziomie, kilkakrotnie przewyższającym rentowność kapitału własnego. Świadczy to o niewielkim udziale kapitału podstawowego w ogólnej strukturze kapitału własnego. W analizowanym okresie wskaźnik rentowności kapitału zakładowego się zwiększył. Ze względu na nie zmieniony stan kapitału zakładowego dynamika rentowności tego wskaźnika odpowiada dynamice zysku netto (138,62%). Znacznie niższy przyrost rentowności kapitału własnego wskazuje na wyższy wzrost pozostałych elementów składowych tego kapitału.

Analiza wskaźników rentowności nie może się ograniczać tylko do oceny porównawczej — do dokonania porównań badanych wskaźników z planem, w czasie i w przestrzeni. Pożądane jest przeprowadzenie dalszej, wnikliwszej analizy, zmierzającej do wyjaśnienia przyczyn stwierdzonych odchyleń.

9.4. Analiza przyczynowa wybranych wskaźników rentowności

Wskaźniki rentowności stanowią syntetyczne mierniki efektywności gospodarowania. Charakteryzują się dużą pojemnością (szerokim polem recepcji i decyzji), co stwarza możliwości różnokierunkowego rozwinięcia analitycznego.

Do celów analitycznych wskaźnik rentowności kapitału całkowitego i wskaźnik rentowności majątku (aktywów) można potraktować jako iloczyn wskaźnika rentowności sprzedaży i wskaźnika obrotowości kapitału (majątku), co obrazują poniższe wzory:

wskaźnik rentowności kapitału całkowitego

x 100

Zysk netto + Odsetki (1-stopa podatkowa)

Kapitał całkowity

r    i

Kapitał całkowity

Zysk netto + Odsetki (1-stopa podatkowa) Przychody ogółem Przychody ogółem

Zn + Ods (1-0 Zn + Ods (1-0 P

-=-x—;

Kc    P    Kc

wskaźnik rentowności majątku (aktywów)

x 100

Zysk netto

Majątek (aktywa) ogółem

I

Zysk netto

Przychody ogółem

X ■

Przychody ogółem Majątek (aktywa) ogółem

Zn Zn P M ⁼ ~P^X~M'

Pierwszy z czynników kształtujących rentowność omawianych wskaźników, czyli rentowność sprzedaży, wyraża stopień jej opłacalności, natomiast drugi — obrotowość kapitału (majątku) — określa stopień efektywności wykorzystania (produktywność) zaangażowanych w działalności przedsiębiorstwa składników aktywów trwałych i obrotowych (ulokowanego w majątku kapitału własnego i obcego).

Jak wynika z przedstawionych zależności, poprawa rentowności zaangażowanego kapitału lub rentowności aktywów może być efektem wyższej rentowności sprzedaży i lepszego wykorzystania kapitału lub majątku — wyższej obrotowości. Zależności te można wykorzystać w porównaniach w przestrzeni. Porównując poziomy wskaźników danego przedsiębiorstwa ze wskaźnikami innych przedsiębiorstw tej samej branży, można dokonać pełniejszej analizy. Ocena rentowności danego przedsiębiorstwa na tle rentowności innych firm może się przyczynić do wskazania dróg usprawnienia pracy przedsiębiorstwa.

Określoną wielkość wskaźnika rentowności kapitału całkowitego (majątku) można osiągnąć przy różnych poziomach wskaźnika rentowności sprzedaży i obro towości kapitału (majątku). Ilustruje to poniższy przykład liczbowy:

Spółka B Spółka C 6000    1200

120000    120000

60000    12000

10% 10%

Spółka A

1.    Zysk netto    6000

2.    Przychody    60 000

3.    Przeciętny    stan majątku (aktywów)    60000

4.    Rentowność majątku (aktywów) (1:3)    10%