27798 Obraz (1578)

2X4 Amili/.n wyniku linnnsowego w wielkoAclm h hc/w/glydnyrli i względnych

Dane lic/bowe (i obliczenia pomocnicze) stanowiące podstawę analizy wyniku ze sprzedaży produktów przedsiębiorstwa PPW zawierają tablice 9.1 i 9.2.

Tablica 9.1

Kształtowanie się czynników determinujących zysk ze sprzedaży w przedsiębiorstwie PPW

Treść	Rok ubiegły			Rok bieżący
	ilość (w szt.)	cena sprzedaży netto (w zł)	jednostkowy koszt własny (w zł)	ilość (w szt.)	cena sprzedaży netto (w zł)	jednostkowy koszt własny (w /.I)
Wyrób A	10 000	50	40	16000	55	43
Wyrób B	20 000	43	30	25 000	42	28
Wyrób C	12000	20	15	11000	23	18

Tablica 9.2

Przychody netto ze sprzedaży i koszty własne sprzedaży w przedsiębiorstwie PPW

Treść	Przychody netto ze sprzedaży (w tys. zł)			Koszty własne sprzedaży (w tys. zł)
	<?o cjo	<7i c/i	q\ cj»	qo kjn	q\ Kii	q\ leju
Wyrób A	500	880	800	400	688	640
Wyrób B	860	1050	1 075	600	700	750
Wyrób C	240	253	220	180	198	165
Razem	1600	2183	2095	1 180	1 586	1 555

Zsq = 1 600 - 1 180 = 420 (tys. zł)

Zy, = 2 183- 1 586 = 597 (tys. zł)

Odchylenie łączne + 177 (tys. zł).

Wskaźnik zmiany wielkości sprzedaży:

1 555

--= 1,318.

1 180

Poszczególne odchylenia cząstkowe kształtują się następująco:

•    wpływ zmiany wielkości sprzedaży:

Oq, = 420 x 1,318 -420 = 554 - 420 = 134 (tys. zł);

•    wpływ zmiany struktury asortymentowej:

Oq_a = (2095-1 555)-420x 1,318 = 540-554 = -14 (tys. zł);

•    wpływ zmiany cen sprzedaży netto:

Ocj = 2 183-2 095 = 88 (tys. zł);

• wpływ zmiany jednostkowych kosztów własnych:

Okj = 1 555 - I 586 = -31 (tys. zł).

Z przeprowadzonej analizy przyczynowej wynika, że przyrost zysku ze sprzedaży produktów był spowodowany przede wszystkim zwiększeniem wielkości sprzedaży, a także wzrostem cen. Ujemnie na zmianę zysku wpłynęło zwiększenie jednostkowych kosztów własnych oraz przesunięcia w strukturze asortymentowej sprzedaży.

Analiza pozostałych rodzajów wyników finansowych (wyniku z pozostałej działalności operacyjnej, wyniku z operacji finansowych i wyniku zdarzeń nadzwyczajnych) sprowadza się do określenia poszczególnych pozycji (przychodów i kosztów) kształtujących te wyniki oraz ich dalszej oceny.

9.2. Pojęcie rentowności i klasyfikacja wskaźników rentowności

Określenie „rentowność’’ pochodzi od terminu „renta”, oznaczającego w najogólniejszym ujęciu zysk od kapitału. Rentowność przedsiębiorstwa wykazuje zasadniczą różnicę w stosunku do oprocentowania wypożyczonego kapitału obcego. Jest to efekt połączenia kapitału i pracy związanej z jego właściwym wykorzystaniem, podczas gdy odsetki od obcego kapitału stanowią zysk (rentę) jego właściciela, nie wynikający z pracy, lecz tylko z udostępnienia kapitału.

Przez rentowność rozumie się na ogół zjawisko osiągania przychodów przewyższających koszty działalności, czyli zjawisko wypracowywania zysku. Rentowność (zyskowność) jest związana z dodatnim wynikiem finansowym. Pojęciem przeciwstawnym do rentowności jest deficytowość, odnotowywana w przypadku występowania wyniku ujemnego — straty.

Poziom rentowności, jeśli się wyłączy przyczyny o charakterze obiektywnym (np. koniunkturę, sytuację monopolistyczną), zależy od efektywności gospodarowania przedsiębiorstwa, stanowi wyraz jego sprawności finansowej. Jest on mierzony za pomocą wskaźników rentowności, stanowiących relacje wyniku finansowego (zysku) do innych wielkości ekonomicznych przyjętych za podstawę odniesienia'.

Wskaźniki rentowności wyrażają zdolność przedsiębiorstwa do generowania zysków. Służą do oceny perspektyw rozwojowych przedsiębiorstwa. Ich kształtowaniem są zainteresowane wszystkie grupy użytkowników informacji finansowych, a w szczególności: właściciele (akcjonariusze, udziałowcy), menedżerowie, kredytodawcy (pożyczkodawcy) i potencjalni inwestorzy.

Zależnie od doboru treści licznika i mianownika (stosownie do celu analizy) można skonstruować wiele wskaźników rentowności o określonej wartości poznaw czej i różnych właściwościach.

² Wskaźniki obliczane na podstawie ujemnego wyniku finansowego (straty) są nazywane wskaż nikami deficytowości.