Obraz6 (25)

staw, ocen i emocji. Empatia zapobiega również zachowaniom agresywnym, gdyż dokonuje się identyfikacja z osobą ofiary oraz antycypacja przykrych stanów emocjonalnych. Empatyczna osoba jest ciepła, tolerancyjna i wyrozumiała. Z szacunkiem odnosi się do siebie i akceptuje siebie taką, jaką jest. Akceptowanie i szacunek dla siebie jest warunkiem szanowania innych ludzi i tolerowania różnorodności. Empatia odgrywa istotną rolę w kształceniu emocjonalnym i moralnym, a także w wychowaniu dla pokoju i porozumienia między narodami. Z punktu widzenia jednostki i społeczeństwa empatia powinna być rozwijana jak najwcześniej. Im wcześniej trening empatii zostanie rozpoczęty, tym większe i trwalsze będą zmiany osobowości.

W zakresie kształcenia umiejętności empatycznych instytucje oświatowe (przedszkola, szkoły) winny współpracować z domem rodzinnym. Rozwijanie empatii poprzez zajęcia muzyczne, rysunek, odgrywanie ról, opowiadanie bajek wpływa również na zachowania prospołeczne zarówno u dzieci w wieku przedszkolnym, jak i starszych. Empatia powinna być spostrzegana jako naturalna forma rozwoju osobowości, który rozpoczyna się bardzo wcześnie w środowisku rodzinnym i jest kontynuowany później w trakcie edukacji przedszkolnej i szkolnej.^Zdolność do nawiązywania empatycznych relacji międzyludzkich świadczy o doj-_Ł rząłości-L zdrowiu psychicznym. Całościowe ujęcie zjawiska empatii podkreśla, że w optymalnym programie rozwijającym empatię należy uwzględniać emocjonalne, poznawcze, motywacyjne i kinestetyczne aspekty tego zjawiska. Kompleksowe kształcenie w zakresie empatii w ciągu życia jednostki, począwszy od niemowlęcia do późnej starości, możliwe jest dzięki:

-    stosowaniu masażu niemowląt

-    emocjonalnej ekspresji w kontakcie z dzieckiem

-    rozwijaniu poczucia własnej wartości i empatii u rodziców

-    doskonaleniu relacji międzyludzkich w diadach matka-dziec-ko i podstawowej diadzie stanowiącej fundament rodziny -matka-ojciec

• stosowaniu środków audiowizualnych dla rodziców prowadzeniu treningów dla rodziców - uczenie nowych umiejętności: empatycznego słuchania, ujawniania się, prowadzenia rozmowy, negocjacji, rozwiązywania problemów, podejmowania decyzji, strategii radzenia sobie w nowych sytuacjach, prowadzenia treningów empatii i umiejętności społecznych w przedszkolu i szkole

prowadzeniu treningów empatii w rodzinie wielopokoleniowej przy udziale wszystkich jej członków

•• edukacji zdrowotnej, podkreślającej odpowiedzialność za zdrowie swoje i innych

-    prowadzeniu zajęć i warsztatów dla starszych ludzi w otwartym uniwersytecie

-    działalności służb medycznych.

Całościowe kształcenie w zakresie empatii winno odbywać się zarówno na poziomie jednostki, rodziny, instytucji oświatowych, jak i wśród profesjonalistów różnych zawodów (nauczyciele, artyści, pielęgniarki, lekarze, psychologowie, pracownicy socjalni, menedżerowie), a także na poziomie społeczeństwa, rządu i organizacji międzynarodowych. Rozumienie empatii i wieloaspektowe kształcenie w zakresie umiejętności empatycznych prowadzą do wypracowania postawy ogólnego szacunku dla życia, wyrażającego się w poszanowaniu praw człowieka, pojęciu świata, przyrody i człowieka.

Hierarchiczna struktura szacunku dla życia (Kalliopuska)

POJĘCIE ŚWIATA

-    zasada szacunku dla życia jest niezależna od politycznych i ideologicznych okoliczności

-    zachowanie życia

-    zasada równości i sprawiedliwości w stosunku do innych ras i narodów

-    umacnianie pokoju na świecie

-    rozwijanie międzynarodowego porozumienia

-    promowanie wychowania dla pokoju