Obraz7

zakładane po to, aby pokazać architekturę wnętrz, zajęcia ludności i roślinność charakterystyczną dla okresów, które te obiekty prezentują.

Ogrody botaniczne to obiekty dydaktyczne o charakterze parkowym ze zbiorami roślinności z różnych stref klimatycznych zebranych na jednym obszarze zwykle z podziałem na strefy pochodzenia lub siedliska naturalne. Pierwszy, najstarszy ogród botaniczny został urządzony przy uniwersytecie w Pizie w 1545 roku. Pierwsze sprowadzane w okresie wielkich odkryć geograficznych XVII-XVIII wieku rośliny były zawsze poddawane obserwacjom właśnie w ogrodach botanicznych. Tu określano przynależność systematyczną, zasady ich uprawy i rozmnażania, stąd trafiały do ogrodów ówczesnych możnowładców.

Obecnie ogrody botaniczne pełnią ważne funkcje naukowe, dydaktyczne i społeczne. Na podstawie zgromadzonych kolekcji są prowadzone badania naukowe z różnych dziedzin przyrodniczych, szczególnie z botaniki, systematyki, ekologii, fenologii czy dendrologii. W ogrodach botanicznych przeprowadza się obserwacje rytmiki rozwoju różnych gatunków w lokalnych warunkach regionu, aklimatyzacji nowych, introdukowanych roślin, ich tolerancji na warunki środowiska, szczególnie skupiając się nad mrozoodpornością oraz przydatnością nowych gatunków drzew, krzewów, krzewinek, bylin, traw i innych roślin na potrzeby terenów zieleni.

Podobnie jak ogrody botaniczne powstawały również arboreta, czyli ogrody o charakterze parkowym z dominującą roślinnością drzewiastą, nad którą prowadzone są tu badania. Arboreta pełnią funkcję obiektów dydaktycznych wydziałów leśnych wyższych uczelni i Polskiej Akademii Nauk.

Ogrody botaniczne nie są objęte normatywami przestrzennymi. Ich urządzanie jest zalecane na terenach nieuzbrojonych, najkorzystniej poza obszarami miast, lecz z dobrymi warunkami dojazdu środkami komunikacji masowej. W Polsce wielkość ogrodów botanicznych jest silnie zróżnicowana, od kilku hektarów (Wrocław, Poznań) do ponad kilkudziesięciu hektarów (Warszawa, Bydgoszcz, Łódź). Ogród botaniczny Colloway Garden w USA (stan Georgia) ma obszar 1000 ha, ogród botaniczny w Waszyngtonie - 300 ha, a Ogród Botaniczny Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie - 250 ha.

Ogrody zoologiczne wywodzą się od zwierzyńców. Od średniowiecza w takich ogrodzonych obszarach lasów możnowładcy trzymali dzikie zwierzęta. Właśnie tam urządzano polowania. Obecnie zwierzyńce są obszarami ochrony zwierząt. Ogrody zoologiczne są to placówki naukowo-dydaktyczne o charakterze parkowym z ograniczoną dostępnością (nie wolno wchodzić na wybiegi i zbliżać się do klatek).

Pierwszy ogród zoologiczny powstał w 1801 roku przy Królewskiej Akademii Nauk w Paryżu w połączeniu z ogrodem botanicznym 0ardin de Plantes). W następnych latach tworzono liczne nowe ogrody zoologiczne,

51