Termin „ryt”1 wywodzi się z łacińskiego słowa „ritus”, które oznacza kult, ceremonię religijną, lecz także obyczaj. To podwójne znaczenie obecne jest w naszym języku. Wyraz posiada również zabarwienie pejoratywne, nieco archaiczne, jeśli nie śmieszne, kiedy określa postępowanie stereotypowe.
Rytuały mogą być religijne (msza, szabas), świeckie (protokół, zaprzysiężenie), zbiorowe (święta narodowe i rodzinne), prywatne (modlitwa i niektóre rytuały cielesne). Inne dotyczą po prostu życia codziennego (pozdrowienia, przejawy grzeczności) albo przesądów związanych z magią, a jeszcze żywych w niektórych rejonach świata.
Warto pokusić się o sformułowanie ogólnej definicji rytuałów ujmującej całościowo ich złożoność i różnorodność kulturową. Nie można bynajmniej wybierać pomiędzy „rytem” a „rytuałem”, tym bardziej że na rytuał może się składać szereg rytów, np. rytuał katolicki zawiera wiele rytów sakralnych. Przymiotnik „rytualny” oznacza „podporządkowany regułom rytu”. W tej książce będziemy używać obu terminów wymiennie.
Wypełnić rytuał to jedno, a zaobserwować go i przestudiować - to drugie. Począwszy od starożytności spotykamy przekazy, w których autorzy opisywali zwyczaje odbiegające od praktykowanych w ich własnym kraju. Odkrycie nowego świata w XVIII wieku zaowocowało licznymi relacjami podróżników zdumionych, a czasem oburzonych pewnymi obyczajami. Aspekt „dziwności” i „obcości” odczuwanych przez osobę z zewnątrz cechuje z pewnością wiolo rytuałów.
Francuski „lite” oznacza obrzęd (ryt), zaś „rituel” - zarówno lytiml jak i tihmęd W języku polskim są to dwa odmienne terminy (przyp. tłum.)