P1050399

5. Wynagrodzenie cywilnoprawne

Umowa zlecenia i o dzieło

Pracodawcy zawierają umowy zlecenia i o dzi^ albowiem umowy cywilnoprawne są:

Zalety umów • „tańsze” ze względu na składki na ubezpieczenia $p₀. cywilnopraw- łeczne,

nych • „tańsze” do obsługi kadrowo-piacowej, np. nie jest wymagane sporządzenie pracochłonnej dokumentacji jgl cowniczej (akt osobowych dla zleceniobiorcy),

•    łatwiejsze do rozwiązania niż umowy o pracę,

•    korzystniejsze dla wykonującego taką umowę ze wzglądu na wyższe wynagrodzenie netto.

Umowy cywilnoprawne są bardzo popularne, jednak nie powinno się ich zawierać w celu obejścia prawa. Powinny być stosowane, jedynie gdy stosunek prawny łączący osobę wykonującą umowę cywilnoprawną spełnia przesłanki prawne określone w przepisach Kodeksu cywilnego.

Pracodawca decyduje, jaką umowę zastosować, ale jednocześnie to jego obciążają negatywne konsekwencje błędu lub obejścia prawa. Jeżeli osoba świadcząca pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej wykonuje ją w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p., jest ona pracownikiem, a łączący strony stosunek jest stosunkiem pracy, a nie stosunkiem cywilnoprawnym. Zgodnie z art. 189 k.p.c., osoba, która ma w tym interes prawny, może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku pracy. Jeżeli sąd potwierdzi, że stosunek łączący strony jest stosunkiem pracy, osoba taka nabywa wszelkie prawa, jakie przysługuje

,_odz6nle cywilnoprawne

równikowi, m.in. prawo do urlopu, wynagrodzenia

Chorobowego-

W wyroku z 14 września 1998 r. SN (I PKN 334/98; OSHAP z 1999 r. _r w poz. 646) wskazał, że wobec różnych cech charakterystycznych wykonywania za-Minlenla na podstawie umowy o pracę i umów cywilnoprawnych, dla oceny rodzaju sto-sunku prawnego decydujące jest ustalenie, które z tych cech mają charakter przeważają-- o charakterze łączącego strony stosunku prawnego decyduje jego treść i sposób wymywania, a nie nazwa umowy.

W myśl art. 22 k.p., w ramach stosunku pracy pra- Cechy cewnik świadczy pracę:    stosunku

t osobiście,    pracy

•    ciągle (wykonywanie pracy określonego rodzaju),

•    pod kierownictwem i na rzecz pracodawcy,

•    w czasie i miejscu wyznaczonym przez pracodawcę,

•    odpłatnie (pracodawca musi wypłacić pracownikowi wynagrodzenie, którego pracownik nie może się zrzec).

Zatrudnienie w takich warunkach jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.

Cechy stosunku prawnego - jego treść i sposób wykonywania, a nie nazwa umowy zawartej przez strony, stanowią o tym, czy stosunek łączący strony jest stosunkiem pracy. W orzecznictwie SN wielokrotnie wskazywano, iż do zakwalifikowania danej umowy jako umowy o pracę wystarczy przewaga cech charakterystycznych umowy o pracę i nawet jeśli strony w umowie nie zawarły żadnych z wyżej wskazanych cech stosunku pracy, a mimo to praca jest świadczona wbrew postanowieniom umowy na warunkach umowy o pracę, to umowa taka jest umową o pracę. W wyroku z 5 listopada 1998 r.

(I PKN 415/98, OSNAP z 1999 r. nr 24, poz. 780) SN