P1120466 resize

Rye 18. Ziemiedce. pow. Gliwice, st 4. Naczynia i wyroby metalowo z grobów schyłkowej tszr kultury łużyckiej (w* E. Dobrzańskiej);

«-* — grbb X e-t — jjrób u

Górnego Śląska. Było ono niewątpliwie użytkowane u schyłku okresu halsztackiego, chociaż obecność dużych, garnkowatych popielnic o obma-zywonej powierzchni brzuśca i wygładzonej szyi, oddzielonej niekiedy od brzuśca wieńcem dołków¹ (ryc. 18 a), przemawia raczej za rozszerzeniem ram chronologicznych cmentarzyska takie na wczesny okres lateński. Wyroby metalowe, brązowe i żelazne, znalezione w poszczególnych grobach nie pozwalają niestety na bardziej precyzyjne ustalenie datowania.

Do cmentarzyska w Ziemięcicnch nawiązują dwa dalsze, położone w północno-zachodniej części Małopolski, w dorzeczu górnej Warty, na wschód od Częstochowy. Jedno z nich to znane już od dawna cmentarzysko w Maiusach Wielkich, pow. Częstochowa⁸¹. No stanowisku tym odkryto łącznie 15 grobów ciałopalnych popielnicowych, z których część nakryta była naczyniami kloszowatymi. Podobnie jak i na cmentarzysku w Ziemięcicach, wyroby metalowe, jakie znaleziono w grobach, nie dały podstaw do bardziej precyzyjnego datowania w obrębie wczesnej epoki żelaza. Natomiast zarówno forma grobów, jak ł naczynia stanowiące wyposażenie grobowe przemawiają zdecydowanie za zaliczeniem cmentarzyska do najmłodszej fazy kultury łużyckiej. Zwłaszcza występowanie du-

Hyc. IB. Maluty Wielkie, pow. Częstochowa. Naczynia z grobów schyłkowej fosy kultury łużyckiej (wy K. Salewtcza):

••6 — crOO a. *<4 — grób U

tych, gamkowatych popielnic sugeruje datowanie cmentarzyska w Walusach Wielkich Już na okres lateński, za czym przemawia też występają-cy tu zwyczaj nakrywania grobu dużym naczyniem kloszowatym.

Drugi bardzo podobny obiekt zbadany został w położonych opodal Małuaów Wielkich Kuśmierkaeh. pow. Częstochowa⁸⁵. Odkryto tu 31 grabów ciałopalnych pochodzących bez wątpienia z wczesnej epoki Żelaza. Większość stanowiły pochówki ciałopalne popielnicowe, analogiczne do grobów odkrytych w Maiusach Wielkich. W grobach tych występowały

1

E. Dobrzańska, op. cli., ryc. 7a na s. 153, ryc. 15a na s. 150, ryc. 21 a na ■. 157, ryc. 34 a na i. 181.

« K. Sałowicz. Cmentarzysko ciałopalne u¹ Małusach Wielkich, „Wlndomolct Archeologiczne" t 15: 1938, s. 149-157, tabL L, LI; tenże. Cmentarzysko łużyckie w Heimach Wielkich i zagadnienie związków kultury łużyckiej z Ute. „kulturą gro-bów klonowych”. „Wiadomości Archeologiczne". t. 18: 1939-1948, s. 53-75, tabL I | n.