P1170363

Marok Gedl

68

Marok Gedl

68

Ryo. I. Bo izanowico, pow. Oloano. Rot mieszczenie stanowisk kultury łużyełńf tworzących jeden kompleks osadniczy. 1 -osada, 2 — omontarzysko Fig. 1. Bodzanowioe, district d'0k*r» Disposition des stations de la eiviliaMa lusacienne, formant un ensemble d’KabilSt 1 — habitat, 2 — oimelibre

Obu współczesnym sobie cmentarzyskom użytkowanym od III okresu epoki brązu do schyłku V okresu tej epoki, towarzyszy szereg osad rozmieszczonych na obu brzegach dość szerokiej w tym miejscu, łąkowej doliny Liswarty. Bliskie sąsiedztwo obu kompleksów utrudnia wytyczenie granicy pomiędzy nimi. Być może granica biegła nurtem rzeki, ale nie jest to sprawa pewna. Zarówno cmentarzyska jak i osady rozmieszczone są tutaj na stosunkowo wąskim, piaszczystym skraju terasy wzniesionej ponad dolinę zalewową, analogioznit jak zabudowania znacznej części dzisiejszego Dankowa. Wybrano w tym pny padku teren zdecydowanie najbardziej dogodny dla osadnictwa. Piaski przydolinne tworzą tu wyraźny pas — suchy, a jednocześnie w bliskim sąsiedztwie wody. Pas ten rozdziela od siebie łąkowe tereny zalewowe położone w dolinie rzeki i nieco wyżej położone tereny o stosunkowo niezłych glebach gliniastych, użytkowane dziś jako pola orne. Sądzić można, że w epoce brązu i we wczesnej epoce żelaza wykorzystanie terenów było zbliżone do dzisiejszego. Pas suchych piasków tworzących skraj terasy wzniesionej ponad teren zalew wy, wykorzystany był jako strefa osadnicza. Natomiast zarówno łąki dolinna, jak i tereny o gliniastych glebach, położone nieco dalej od rzeki, na zupie® osiedli, wykorzystywane były do celów gospodarczych jako tereny rolni®

Ryo. 2. Danków i Zbrojewsko, pow. Kłobuck. Rozmieszczenie stanowisk kultury łużyckiej tworząoyoh dwa kompleksy osadnicze. 1 — osada, 2 — cmentarzysko

Fig. 2. Danków et Zbrojowsko, distriot de Klobuok. Dispoeition des stations de la oivilisation lusaoionne, formant doux onsembles d’habitat. 1 — habitat, 2 — ognij-

tióre

i dla wypasu bydła. Wygląd ówczesnych osiedli musiał znacznie przypominać późniejsze wsie — laócuchówki, rozciągnięte nad potokami, o luźnej zabudowie, bądź też osadnictwo przysiółkowe z nieregularnie rozmieszczonymi na krawędzi doliny pojedynczymi domostwami lub grupami zabudowań.

Nieoo inny charakter mają kompleksy osadnicze na terenach wyżynnyoh, charakteryzujących się występowaniem dobrych gleb utworzonych na lessach (Kietrz) lub na utworach lessopodobnych (Chodorówka). Tu także w skład kompleksu osadniczego ludności kultury łużyckiej wchodziło jedno cmentarzysko, użytkowane przez czas dłuższy oraz szereg stanowisk, na których stwierdzono ślady osiedli. Także i w tym przypadku preferowano na rozmieszczenie osiedli skraj terasy wzniesionej ponad obszary dolinne w rejonie, gdzie znajdowało się rozszerzenie doliny. Osadnictwo ludności kultury łużyckiej nie trzymało się na tych terenach niewolniozo skraju terasy, tylko sięgało nieoo dalej w głąb „lądu”, jak też wyohodziło na wyBoozyznę, oddalając się nieoo od głównego nurtu rzeki ozy potoku (ryo. 3). Osady robią tu wrażenie bardziej zwartych i intensywniej zosiedlonyoh. Dostarczają też znacznie więoej materiału zabytkowego podozas badań powierzchniowych, a takie podczas późniejszych prac wykopaliskowych. To ostatnie dotyczy zwłaszcza osad z terenu lessowej Wyżyny Głubczyokiej.