Proces spermatogenezy przebiega podobnie jak a ssaków. Czas jego trwania
0 koguta wynosi 12 dni Plemniki bardzo krotko dojrzewają w najądrzach
1 nasieniowodach (24-48 godz.). Kształt i wielkość plemników są różne u poszczególnych gatunków ptaków. Objętość ej akulat u u ptaków domowych waha się od 0,1 do 1,5 ml. Liczba plemników w 1 ml ejakulatu jest bardzo doża i wynosi: u gąsiora ©*2-2,0 a u indora 6-12 młd Z powoda braku gruczołów płciowych dodatkowych plazma n**j*ni» ptaków ma inny skład niż u ssaków. Znajduje się w niej wydzielina kanalików miii imjiti i dróg wyprowadzających nasienie oraz niewielka ilość rfAwki W jajowodzie plemniki bardzo długo zachowują zdolność do zapłodntemg (kogut - 12 indor ok. 1 miesiąca). Częstotliwość kopulacji u ptaków może być bardzo duża, np. u koguta wynosi 10-30 na godzinę. Regulacja procesów rozrodu u samców ptaków jest w ogólnym zarysie podobna do opisanej u ssaków.
Narządy rozrodcze samic ptaków to jajnik i jajowód, w którym wyróżnia się: lejek, część główną (magnum), cieśń, gruczoł skorupowy i pochwę (rys. 7.22). U samic ptaków rozwija się tylko lewy jajnik (prawy ulega zanikowi). Jajnik leży pod przednim płatem nerki i jest podwieszony na bardzo dobrze unaczynionej krezce. Tak jak u ssaków komórki jajowe powstają z oogoniL U dojrzałej płciowo samicy w okresie nieśnośd w jajniku widoczne są pęcherzyki jajnikowe o różnych rozmiarach i zabarwieniu. W jajniku kury najliczniejszą grupę stanowią maleńkie, niewidoczne gołym okiem, pęcherzyki zawierające oocyt otoczony zaczynającymi się wykształcać osłonkami. Kozwijające się pęcherzyki zaczynają gromadzić żółtko, które w małych pęcherzykach ma barwę białą (żółtko pierwotne). Następnie w miarę wzrostu pęcherzyków żółtko zmienia zabarwienie od jasnożółtego do żółtego — :w pęcherzykach przedowulacyjnych. Ściana jajowodu od wewnątrz pokryta fiest nabłonkiem, którego część komórek jest urzęsiona, inne mają właściwości wydzielnicze (komórki kubkowe). W warstwie tej występują też liczne ^gruczoły wydzielnicze. Następne warstwy jajowodu, to: wewnętrzna warstwa ^tkanki łącznej, warstwa mięśni okrężnych, zewnętrzna warstwa tkanki łącz-E|e}, warstwa mięśni podłużnych i Mona surowicza.