PA274970

■

ANALIZA STATYSTYCZNA DANYCH

Chi-kwadrat dla jednej zmiennej krok po kroku

w SPSS

Chi-kwadrat dla Jak takie obliczenia można przeprowadzić za pomocą pakietu SPSS? Przed §|Ż jednej zmiennej częciem analizy w arkuszu danych pakietu SPSS należy zdefiniować zmienną opis,.

jącą za pomocą wartości liczbowych badane kategorie, w tym przypadku - „nrone tę”, o dwóch kategoriach: reszka (1) i orzeł (2). Aby zmniejszyć ilość pracy- zami^ wpisywać kolejno 52 reszki i 48 orłów - możemy stworzyć zmienną rzuty, w hj¹ zawrzemy informację o częstościach każdej z testowanych kategorii (por. rys. 7.|i Dane do tego przykładu można również znaleźć w pliku Rozdzial7_a. sav.

moneta {ZbiórDanpchSJ - SPSS Edytor d

fSk Edycja Widok Dane Pizeksztateeroa Anafi

m ii i^i iiiii %gji

]6;

	moneta	nuty I ŚP I
1	1,00	52,00!
' .2	2,00	48.00]

Rys. 7.1. Wpisywanie danych do przykładu .moneta", zmienna .rzuty¹ jest zmienną pomocniczą - definiuje liczebności każdej kategorii zmiennej .moneta¹.

SPSS potraktuje podane w zmiennej „rzuty” częstości jako liczebnośti kolejnych przypadków, jeśli włączymy opcję „ważenie obserwacji” (wybierając z górnego menu DANE, a następnie WAŻENIE OBSERWACJI, rys. 7.2).

Rys. 7.2. Uruchamianie opcji ważenia obserwacji (DANE - WAŻENIE OBSERWACJI).

Po wybraniu funkcji WAŻENIE OBSERWACJI wszystkie obserwacje zapisane w arkuszu danych SPSS są mnożone przez odpowiedni;) wartość „Zmiennej ważą^-cej”. Oznacza to, że po uruchomieniu WAŻENIA OBSERWACJI przez zmicwR „rzuty" pakiet SPSS w arkuszu danych „widzi” 52 reszki i 48 orłów.

7 • WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE NA DANYCH JAKOŚCIOWYCH...

Teraz możemy przystąpić do analizy zebranych danych. Test chi-kwadrat znajdziemy wybierając w menu ANALIZA, TESTY NIEPARAMETRYCZNE i następnie CHI-KWADRAT. W ten sposób otwieramy okno dialogowe, w którym definiujemy zmienne do analizy (por. rys. 7.3).

Rys. 7.3. Okno dialogowe testu chi-kwadrat dla jednej zmiennej.

Aby wykonać test, wprowadzamy zmienną definiującą sprawdzane kategorie (moneta) do okna zmiennych testowanych, po czym pozostawiamy zaznaczoną opcję - WSZYSTKIE KATEGORIE SĄ RÓWNE - dzięki temu program sam wyliczy wartości oczekiwane na podstawie rachunku prawdopodobieństwa.

Istnieje również możliwość, że oczekiwane wartości wcale nie są równe. Może to być opisywany wcześniej przykład z analizą liczebności kobiet i mężczyzn biorących udział w badaniu. Jeśli badanie przeprowadzimy na uczelni, w której wiemy. k studiuje 80% kobiet i 20% mężczyzn - to losowe wartości oczekiwane w teście chi-kwadrat nie powinny być równe. W takim przypadku, jeśli kobiety i mężczyźni losowo przychodziliby na badanie - na każde dziesięć przebadanych osób powinno być 8 kobiet i 2 mężczyzn. W tym przypadku należy wybrać w oknie dialogowym chi-kwadrat opcję WARTOŚCI, po czym ręcznie wprowadzić proporcje kolejnych kategorii. Ważne jest, aby wprowadzić je dokładnie w takiej kolejności, w jakiej są wprowadzone wartości zmiennej. ^{2 1}

1

z opcji pierwszej bądź drugiej. Druga opcja jest o tyle przydatna, że możemy za jej pomocą testować zarówno hipotezy o równej liczebności wszystkich kategorii, ale także

2

Jeśli testujemy chi-kwadratem jednozmiennowym hipotezę zakładającą równie częste występowanie każdej kategorii zmiennej, możemy to zrobić korzystając w SPSS (ANALIZA. TESTY NIEPARAMETRYCZNE, CHI-KWADRAT):