PICT0059 (8)

pisze się pieśni, czyli ody. Napisz. skąd wywodzi się ten gatunek, zauważ, że kiedyś towarzyszyły mu instrumenty muzyczne, np. lira.

Rozwinięcie

■Udowodnienie, że Horacy był przedstawicielem epikure-izmu. i wyjaśnienie dokładnie, na czym polega ta filozofia. Epikur głosił, że celem ludzkiego życia jest unikanie bólu. Za cenę braku cierpienia gotów był zrezygnować z radości. Epikureizm docenia dobra doczesne i ucztowanie, ale korzysta z nich z umiarem. Wskaż, jakie jego elementy przejął Horacy. Skup się tylko na fragmentach .dotyczących szczęścia i możliwych sposobów na jego osiągnięcie. Zauważ, że już na początku Horacy wymienia spokojne życie. Radzi unikać niebezpieczeństw, które mogłyby okazać się bolesne:

Na wielką wodę nie płyń,

a gdy burzy

Lękasz się, gdy na morzu

niebezpiecznie, Chroń się zdrad brzegu.

■ Zauważenie, że wiersz jest optymistyczny. Nadawca wypowiedzi poetyckiej ma świadomość tego, że w życiu nie zawsze będzie cicho i bezpiecznie. Natrafimy także na

momenty smutne, dramatyczne, nieprzyjemne - takie, których wolelibyśmy nie przeżywać. Jednak i one się zdarzają - pociechą dla Licyniusza (lecz nie tylko dla niego - także dla wszystkich ludzi, wliczając w to współczesnych czytelników) powinien być fakt, że po burzy przychodzi słońce - po złych chwilach nadchodzą lepsze czasy.

■    Wskazanie przykładu postawy stoickiej w Odzie. Każdy cytat musi być zanalizowany i zinterpretowany, czyli należy opisać przykłady, jakie podaje Horacy.

■    Krótkie scharakteryzowanie założeń filozofii stoickiej:

•    Stoicy podkreślali zmienność świata i ludzkiego losu.

•    Jedyną trwałą wartością i jednocześnie ocaleniem jest cnota.

•    W cnocie upatrywali źródła szczęścia i podkreślali, że może ją osiągnąć tylko mędrzec, który poskramia wszelkie skrajne emocje, takie jak nienawiść, pożądanie, zawiść. Ale nie tylko: także (przykładowo) strach i przyjemność zakłócają ład jego uporządkowanego wnętrza.

•    Człowiek cnotliwy powinien starać się zachować obojętność na zmienne koleje lósu.

Klucze wyprocowań maturalnych

• stoicy podkreślali także Zakończenie

ogromną rolę życzliwości w stosunku do otaczających nas ludzi.

■ Ukazanie kontrastu między światem zewnętrznym, pełnym przeciwności, gwałtownych odmian losu, pułapek - zaskakującym i niepewnym, a życiem duchowym (wnętrzem człowieka), które winno być harmonijne, uporządkowane. Ważna jest także przestroga, by nie ufać nadmiernie szczęściu, które w każdej chwili może nas opuścić. Dlatego właśnie nie należy popadać w pychę, gdy przeżywamy akurat jakiś dobry okres w życiu. W każdej chwili fortuna może się odmienić. Gdy w żagle dmie wiatr pychy, statek wcale nie dopłynie bezpiecznie i szczęśliwie do portu...

■    Wypisanie konkretnych rad przytaczanych przez Horacego. Co może pomóc osiągnąć szczęście, a co zdecydowanie przeszkadza? Tu także pamiętaj o wykorzystaniu cytatów.

■    Krótka refleksja na temat tego, na ile dziś aktualne są rady antycznego artysty. Jedno nie zmieniło się na pewno. Nadal każdy człowiek dąży do szczęśliwego życia. Ale czy recepta Horacego nie straciła już ważności? Czy możliwe jest spokojne życie w rozpędzonej cywilizacji XXI w.? A może recepta Horacego jest już „przeterminowana”?

■    Wyjaśnienie, na czym polegał stosunek Horacego do życia. Zauważ, że główna jego cecha to umiar i rozsądek. Nawet w trudnych czasach nie wolno tracić ducha i nadziei.

Klucz oceny

■    1 punkt za nawiązanie do filozofii stoickiej

■    1 punkt nawiązanie do epiku-reizmu

■    I punkt za przywołanie pojęcia złotego środka

■    t punkt za określenie nadawcy wypowiedzi poetyckiej

■ 1 punkt za określenie adresata, któiym jest człowiek o imieniu Licyniusz

8 2 punkty za wyodrębnienie rad dawanych przez nadawcę wypowiedzi poetyckiej Licy-niuszowi: aby żył spokojnie, byt pełen ducha, zachował godność i zdrowy rozsądek w chwilach niebezpieczeństwa