img006

6

minają często o korzeniach, czyli o tym, z jakich źródeł wywodzi się ta nowoczesna technika. Tymczasem podstawy neurokomputingu oparte są na fundamentalnych odkryciach biologów śledzących tajniki naszego mózgu, odkryciach, z których wiele uhonorowano najwyższym wyrazem naukowego uznania — nagrodą Nobla. Wymieńmy takie ważniejsze odkrycia (podano kolejno nazwiska badaczy, rodzaj odkrycia i datę przyznania Nagrody Nobla):

Pawłów

Ramon y Cajal Einthoven Sherrington Bekcsy

Hodgkin i Huxley Eccles

Granit i Hartline Katz

Hubel i Wioseł Lorenz i Tinbergen

—    model odruchu warunkowego (1904);

—    opis struktury sieci nerwowej (1906);

—    rejestracja biopotencjalow tkanek (1924);

—    model nerwowego sterowania mięśni (1932); model percepcji słuchowej (1961);

—    model propagacji sygnału w aksonie (1963);

—    model synapsy (1963);

—    badania mikroelektrodowe (1967);

—    zasada ..wszystko albo nic” (1970);

—    model kory wzrokowej (1981);

—    model celowego zachowania (1986).

Warto o tym pamiętać i dlatego przytoczono tu te dane. W książce generalnie będziemy koncentrować uwagę raczej na technicznych aspektach zagadnienia, niż na jego biologicznych ..korzeniach”. Czytelnicy bardziej zainteresowani biocybernetycznyrn aspektem sieci neuronowych mogą skorzystać z książki [Tade91j.

Dla badaczy zajmujących się problemtyką sieci neuronowych w Polsce tematyka ta nie jest zupełnie nieznana. Jeszcze w latach 60-lych popularyzowały ją znakomite prace prof. Ryszarda Gawrońskiego, a i potem sporadycznie pojawiały się prace różnych autorów, poszerzające tę tematykę. Jednak gwałtowny wzrost zainteresowania sieciami neuronowymi, zanotowany pod koniec lat 80-tych i na początku lat 90-t.ych, zaskoczył wszystkich i spowodował wzrost zapotrzebowania na informacje dotyczące tego tematu. Tymczasem aktualne informacje na temat sieci neuronowych nie są ani łatwo osiągalne (gdyż są rozsiane po dziesiątkach różnych książek i periodyków) ani tanie. Przykładowo, książki z tego zakresu, jako modne i poszukiwane, osiągają ceny powyżej stu dolarów, (przykładem może tu być uważana przez wielu za podstawę, książka albo dwutomowa „biblia” wszystkich badaczy zajmujących się współbieżnym przetwarzaniem informacji — praca [RumeOO]. Jeszcze wyższe ceny wiążą się z uczestnictwem w specjalistycznych konferencjach, lub nabywaniem (rozprowadzanych przez IEEE) wideokaset z monograficznymi wykładami (podstawowa kaseta zatytułowana Ntural Networks o oznaczeniu EV0379-8 jest oferowana za 900$). Szczególnie kosztowne są specjalistyczne szkolenia i kursy, chętnie oferowane przez wyspecjalizowane firmy (np. firma Neural-Ware proponuje szkolenie w zakresie stosowania sieci neuronowych w cenie 4095$). Bardzo drogie jest też specjalistyczne oprogramowanie dotyczące modelowania sieci neuronowych (ceny są tu na poziomie kilkunastu tysięcy dolarów, na przykład znakomity pakiet NeuralWorks firmy NeuralWare kosztuje — zależnie od sposobu skonfigurowania — od 1.500$ do 20.000$), zaś specjalistyczny sprzęt do neurokomputingu kosztuje setki tysięcy dolarów.

Wszystko t.o sprawia, że zdobywanie wiedzy na temat sieci neuronowych może sprawiać trudności. Ponieważ w trakcie prac badawczych, prowadzonych w ramach wyżej cytowanego „grantu” udało się zgromadzić stosunkowo wiele mało znanych faktów i trudno dostępnych publikacji — postanowiono je skrótowo omówić i wydać drukiem jako swoisty przewodnik problemowy, przydatny dla wszystkich naukowców i praktyków rozpoczynających prace