80
1
------- 1 2 |
3 — | |
Wzrostu |
1 • Wymiana mało przydatnych, nie spełniających wysokich i zmiennych wymagań pracowników. • potrzeba ciągłych szkoleń i rozwoju zawodowego części łub większości pracowników. • poszerzenie umiejętności do wykonywania nowych i innych zadań, I • motywowanie do aktywności, przedsiębiorczości i poznawania nowych rozwiązań |
W ograniczonym zakresie klasyczny system wynagrodzeń, ale uwzględniający zmienną płacę za szczególne zadania i wyniki. Wskazane rozpatrzenie pakietowych systemów płac do wynagradzania poszczególnych grup pracowników, płace za kompetencje, indywidualne pakiety płac dla wybitnych pracowników, świadczenia rzeczowe i niektóre formy płac odroczonych w czasie. |
Dywersyfikacji |
• Wymiana części pracowników z powodu zmiany charakteru pracy na stanowiskach. • organizowanie szkoleń związanych z wprowadzeniem nowej lub innym ukierunkowaniem dotychczasowej działalności. • powierzenie pracownikom nowych zadań lub poszerzenie dotychczasowego pakietu zadań, • likwidacja niektórych pracistanowisk. |
Dla pracowników najmniej zaangażowanych w zmiany działalności firmy wystarczy motywowanie za pomocą klasycznego systemu wynagrodzeń wzbogaconego płacą za wysiłek. Dla pracowników stanowiących trzon załogi bardziej wskazane są płace za kompetencje, place za konkretne zadania i wyniki, indywidualne pakiety plac dla wybitnych pracowników, pewne rodzaje świadczeń rzeczowych i płac odroczonych w czasie. |
Redukcji |
• Zmniejszenie zatrudnienia. • zwolnienia grupowe, • zwiększenie zakresu obowiązków zatrudnionych pracowników, • maksymalizacja wykorzystania czasu pracy i różnych umiejętności pracowników nic tylko niezbędnych do pracy na dotychczasowym stanowisku. • działania na rzecz ograniczenia negatywnych skutków redukcji dla pracowni ków. |
• W części klasyczny system płac uwzgłędniający minimalizację wydatków na wynagrodzenia, • dla pracowników wykonujących zróżnicowany i zmienny zakres prac wskazane jest stosowanie taryfikatorów broad banding, • ograniczenie lub likwidowanie składników o charakterze świadczę-niowym. |
Konsolidacji |
• Działania na rzecz jak najwyższego wykorzystania kwalifikacji i potencjału zawodowego pracowników, • racjonalizacja i optymalizacja zatrudnienia, • łagodne zwalnianie pracowników. • dbałość o rozwój zawodowy części lub wszystkich pracowników. |
Bardziej wskazane od tradycyjnych są innowacyjne strategie płac, takie jak płaca za umiejętności, płaca za kompetencje, różne formy ploc uwzględniające partycypację w wynikach firmy, indywidualne pakiety płac dla pracowników strategicznych oraz wybrane formy wynagrodzeń odroczonych w czasie. |
Ofensywna |
• Kształtowanie kadry zdolnej do projektowania i wdrażania nowatorskich rozwiązań, • dbałość o ciągły rozwój zawodowy części lub wszystkich pracowników. • działania na rzecz pełnego wykorzystania potencjału zawodowego pracowników. |
Podobne rozwiązania jak w strategiach wzrostu i dywersyfikacji. Ukierunkowanie na wybór takich strategii jak płaca za wiedzę i umiejętności, płaca za kompetencje, płace pakietowe dla najlepszych pracowników o strategicznym znaczeniu oraz pewnych grup stanowisk, płace zmienne ściśle powiązane z realizacia |
SI
-- |
2 |
3 |
• dostosowywanie wielkości i struktury zatrudnienia do zmiennych potrzeb, • zatrudnianie nowych pracowników. |
(onkretnych zadań i wynikami, wybrane formy wynagrodzeń odroczonych w czasie. | |
Defensywna |
• Zatrudnianie pracowników przeciętnych o niewysokich wymaganiach placowych, • ograniczenie wydatków na szkolenia, • preferowanie pracowników dbających we własnym zakresie o rozwój zawodowy, • racjonalizacja zatrudnienia powiązana z redukcją, • zwalnianie pracowników w sposób uwzględniający minimalizację kosztów z tym związanych, • maksymalne wykorzystanie czasu pracy. • działania na rzecz wysokiej intensywności pracy. |
Motywowanie za pomocą klasycznego systemu wynagrodzeń uwzględniającego wartość stanowiska pracy t wyniki mające odzwierciedlenie w agresywnych formach płac. Może być wskazane stosowanie indywidualnych pakietów dla pracowników o wybitnie korzystnych działaniach dla firmy. Daleko idące działania na rzecz oszczędności wydatków na place. |
Każda firma stosuje bardziej lub mniej efektywny system wynagrodzeń, mimo że wiele z nich nie ma sformułowanych na piśmie lub wyraźnie uświadamianych strategii ogólnych firmy i nie buduje cząstkowych strategii związanych z procesami, w tym zarządzania personelem. Potrzeba rozpatrywania strategii personalnej i wynagrodzeń w powiązaniu ze strategią firmy (rys. 11) nie podlega dyskusji. Każda z omawianych powyżej strategii firmy wymaga innych strategicznych działań personalnych, a w ich następstwie innych rozwiązań i sposobów wynagradzania. Stosowanie uniwersalnych systemów wynagradzania jest niewystarczająco skuteczne do tego, aby przyciągnąć i zatrudniać w niezbędnym dla firmy czasie wysokowartościowych pracowników oraz skutecznie motywować wszystkich pracowników pełniących różne role w firmie.
Strategie wynagrodzeń stanowią bardzo ważną grupę substrategii personalnych mających zasadniczy wpływ na utrzymanie, rozwój zawodowy i motywowanie pracowników do pożądanych zachowań i wyników. Rodzaj strategii na poziomie firmy wyraźnie wskazuje na potrzebę stosowania bardziej innowacyjnych lub klasycznych strategii płac. Strategie płac nie powinny być nadrzędne względem strategii firmy, lecz być z nią powiązane takimi działaniami polityki personalnej, jak: polityka zatrudnienia, rozwój zawodowy pracowników i efektywność pracy12.
W doborze strategii płac ważne są następujące czynniki:
• rodzaj i charakter pracy wykonywanej przez pracowników na poszczególnych stanowiskach, ich zmienność w czasie,
12 L. Kozioł, Strategiczni pojmowanie motywacji płacowej w procesie unitarna przedsiębiorą stwem, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kruków, 2001, z. 561, s. 2$.