PICT2637 (2)

I#

porządkowane są przyjętym przez autora założeniom fdeotogfci* nym bądź politycznym o charakterze doraźnie aktualnym, H»J| służyć demonstrowaniu ich słuszności oraz popularyzacji”¹¹. Pod-sumowując uwagi o tendencyjności, Stefania Skwarczyńfka pod-? kreśliła dwoistość tego pojęcia: „o tendencyjności literackiej nw-7 żerny mówić jako o zjawisku występującym w różnych okresach i 7 historycznych i jako o zjawisku specyficznie określonym w okre-/ sie pozytywizmu, w którym słowo »tendencja« ma funkcję ter-/ minu w nauce o literaturze”⁸*.

Terminem „powieść tendencyjna” („powieść z tezą”) w znaczeniu typologicznym posłużyła się Susap^R^Jjlulgiman w książce Authoritarian Fictions. The Ideólogical Novel As a Literary Genre. W roboczej definicji ^pęwieścijzjezą wskazuje amerykańska badaczka ńa j3Qdsta^owg_cecłłfi_wyróżniającą ten gąt^uje^* Jest nią ..szczególna yefa c i a. iakajustanawia o n^ względem czytelnika” (podkr. autorki). Powie^ci^zteząi^dąje^ę^^^ rakte^yzować substancjalnie: poprzez wskazanie na jakieś właściwości morfologiczne, lecz jedynie funkcjonalnie: gopreezjjkrggłe-nie sp^obuczytania, jaki^ona^zakłada. W_ ^proponowanym opisie 'tegoj|atunłar'^

i^^m^własme^usih^^odnalezć^^o^jyy^żniki. Powieść z tezą traktujiTIsifle^^    powieści realistycznej, co po

1 t. Cl e ś 1 i k o w b k a, Powieść tendencyjna, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 1070, z, 2, s. 121; Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Wrocław 1076, s. 882.

» S. Skwarczyńfka, Wstęp do nauki o literatura*, t I, Warszawa 1054, s. 200.

^u Su lei man, op. cif., S. 25, 58.

zwala oddzielić tę pierwszą od ^orm o zbliżonej charakterystyce funkcjonalnej, ale nie opartych na estetyce mimesis (alegoria, powiastka filozoficzna). Pn^^ść^Jher^d fmrpj n śród powieści realistygg^c^^g^wł^p£^i^pparcie^wiatTprz^.