PICT5903

/ nimi problemy nierzadko ilustruje się graficznie, np. w postaci wykresów i modeli (J. Konopnicki. 1964. s. 215).

Większość zastosowanych we współczesnych testach zadań wielokrotnego wyboru składa się z 4 lub 5 gotowych odpowiedzi. Na korzyść zadań o 5 wy bo-rach przemawia zwłaszcza to. ze im więcej odpowiedzi, tym mniejsza istnieje możliwość ich zgadywania. Natomiast celowość zadań o 4 wyborach tłumaczy się tym. że bardzo trudno jest znaleźć błędne odpowiedzi, czyli tzw. dystrakto-ry. które byłyby rzeczywiście operatywne. Odpowiedzi takie bowiem nic mogą być błędne w sposób oczywisty. Byłyby wówczas zbyt łatwe do rozpoznania Powinny mieć cechy prawdopodobieństwa. Przeto lepiej ograniczyć się do mniejsze; ich liczby, niz uwzględniać dystraktory o pozornym i wątpliwym ich znaczeniu Najw ięcej trudności pod tym względem sprawiają przedmioty społcczno-humanistyezne. Stosując zadania wielokrotnego wyboru, warto pamiętać, że przy icłi rozwiązywaniu osoby badane częściej zgadują w przypadku bardziej uszczegółowionych wyborów (możliwych odpowiedzi), niż wtedy, gdy wyrażone są one w sposób bardziej zwięzły (B. Choppin, 1975. s. 206 213).

Oprócz zadań wielokrotnego wyboru w podanej wyżej wersji istnieją również inne ich odmiany. Wymagają one jeszcze większego namysłu niż tamte ze strony osób testowanych. Na przykład wybór odpowiedzi utrudnia się przez wprowadzenie dodatkowej odpowiedzi (prawdziwej lub fałszywej) o następującym brzmieniu: „żadna z powyższych odpowiedzi” lub poprzez wymaganie wskazania odpowiedzi fałszywej przy założeniu, że wszystkie pozostałe są prawdziwe (por. J Brzeziński. 1984, s. 312).

Zadanie wielokrotnego szeregowania

Zadanie wielokrotnego szeregowania jest jedną z odmian zadań wielokrotnego wyboni. Ma ono jednak nieco inną strukturę i to właśnie upoważnia do oddzielnego jego omówienia Struktura tego zadania jest trójczłonowa. Pierwszy człon obejmuje pytanie; drugi pewną liczbę odpowiedzi, z których — w zasadzie — więcej niz jedna jest prawdziwa lub też wszystkie są prawdziwe. Trzeci człon zadania składa się z serii liczb, przedstawiających różne możliwości uszeregowania czy powiązania ze sobą wymienionych w drugim jego członie odpowiedzi Obowiązkiem ucznia jest odnalezienie najbardziej słusznie kombinacji uszeregowanych odpowiedzi, zawartych w trzecim członie zadania. Zadanie tego rodzaju ilustruje następujący przykład (por. Ił.(i. Macintosh, R.B. Morrison, 1969. s. 34).

(idybyś przeprowadził badania na temat określonej problematyki społecznej, w jakiej kolejności przeprowadziłbyś je, uwzględniając w nich następujące sposoby postępowania:

I. Sprawdzenie hipotezy

II Formułowanie hipotezy

III.    Wyciągnięcie wniosków końcowych

IV.    Analiza wyników badań

V.    Określenie problemu

A.    II, V. IV. 1, III

B.    V. U. I. IV, III

C.    IV. V. I, III, II

I). I. IV. II. V. III

E. V. I. II. IV. III

Ostateczny wynik rozwiązania danego zadania uwidacznia uczeń przez zakreślenie odpowiedniej litery przy jednej z. serii podanych liczb

Zadanie tego rodzaju zasługuje na szczególną uwagę, ponieważ zmusza ucznia nic tylko do przypominania sobie zapamiętanej uprzednio wiedzy, lecz także rozważnego jej przemyślenia. Poprawne rozwiązanie takiego zadania wymaga starannego sprawdzenia wszystkich podanych odpowiedzi oraz wszystkich możliwych powiązań tak sensownych, jak i nicscnsownych. Nic jest to zadanie łatwe, zmusza ucznia do aktywnego myślenia. Dzięki temu bada jego w iadomości i umiejętności w sposób bardziej pogłębiony. Ale nic jest ono pozbaw ione również, pewnych trudności. Przede wszystkim może wydać się zwłaszcza na pierwszy rzut oka zbyt trudne i przez to zniechęcić uczniów do jego rozw iązania. Ponadto niemało kłopotu nastręcza jego konstrukcja.

Zadanie dwustronnego wyboru

Zadanie dwustronnego wyboru, czyli zadanie wielokrotnego przyporządkowania. składa się z dwóch szeregów różnych danych, informacji, stwierdzeń czy haseł. Rozwiązanie takiego zadania polega na przyporządkowaniu np. stwierdzeń z listy po prawej stronic stwierdzeniom / listy po lewej stronic lub vicc vcrsa. To znaczy, osoba testowana każde stwierdzenie z jednej listy stara się połączyć z odpowiadającym mu stwierdzeniem z drugiej listy. Zasady, jakimi kieruje się ona w przyporządkowaniu poszczególnych stwierdzeń, mogą dotyczyć ich związku przyczynowego, logicznego, następstwa czasowego, styczności przestrzennej, praktycznej użyteczności, niezależności przyczynowej lub logicznej, uzasadnienia. klasyfikacji, stwierdzenia niedorzeczności itp. Zatem przy użyciu tego typu zadania badamy również nie tylko wiadomości jako takie, ale przede wszystkim „stopień myślowego opanowania danego materiału" (J. Pieter. 1973. s. 113). Podaję za J. Pieterem (1973, s. 113) przykład takiego zadania dotyczącego wiedzy przyrodniczej:

153