(ll)
I azą nazywa się homogeniczną (jednorodną) część układu, oddzieloną od po/os(alych części powierzchnią rozdziału i dającą się odróżnić pod względem wlnściwości lizycznych.
W gazach występuje jedna faza, w dwóch cieczach nie mieszających się wytypują dwie lazy, ciała stałe wykazują fazy indywidualne. W układzie:
CaCO., o CaO + CO,
ciało stale ciało stałe gaz
wyróżnia się trzy fazy: dwie fazy stałe i jedną fazę gazową. Występują trzy składniki i jedna reakcja. W układzie działają w efekcie dwa czynniki niezależne t wariancja wynosi: ,v = 2-3 + 2= I. Układ posiada tylko jeden zmienny para-meli dla określenia stanu równowagi. Jeśli utrzyma się temperaturę na stałym poziomie, lo stan układu może być określany przez ciśnienie/?.
Uńwnowaga pomiędzy fazami jednego ciała
Citly faza ciekła występuje w' równowadze z jej parą, wtedy zmienność w układzie wynosi:
s = n - <p + 2,
gdzie:
n liczba ciał czystych (tutaj 1),
<|> liczba faz (tutaj 2),
czyli ,v I.
ptT, punkt potrójny /), /', punkt krytyczny
Kys 10 Wykres równowag iniędzyfazowycli
Oznacza to, żc w stałej temperaturze '/'ciśnienie p pary w stanie równowagi jest ściśle określone. W układzie trójfazowym (fazy stała, ciekła i gazowa) usta łają się w danej temperaturze T stany równowagi pomiędzy poszczególnymi la zami. Zmieniając temperaturę T układu powoduje się w konsekwencji zmianę międzyfazowych stanów równowagi. Zależność ciśnienia /; od temperatur) / w takim układzie obrazuje rys. 10.
W punkcie p( I\ (punkt krytyczny) wszystkie trzy fazy są obecne i punkt ten jest charakterystyczny dla danego ciała.
Równowaga pomiędzy związkami chemicznymi w jednej fazie
Biorąc pod uwagę reakcję chemiczną w fazie gazowej:
a A + b B = cC + </l).
gdzie:
A, B - substraly,
I) - produkty,
o, />. c, (I współczynniki stechiometryczne,
to w stanie równowagi będą obecne i substraty i produkty, jak to wyraża równa nie Reakcje biegnące z prawej strony równania na lewą i z lewej stroin lówna ma na prawą polegają na oddziaływaniu na siebie dwóch substratów, bądź dwóch produktów, są one więc względem siebie symetryczne. W takich warun knch stan równowagi, przy stałym ciśnieniu, określa stola równowagi
A
r
Pr Pn PaPh ’
gilzie p ciśnienie parcjalne składnika układu, lest to prawo GuldKerga i Waagego.
Stała A',, zależy od temperatury i zależność taką opisuje równanie:
Mi]1 HT\j&Kr,
gdzie; "
,\(i]' zmiana entalpii swobodnej w funkcji temperatury /'. przy: p 1 1,1
uioMern,
A' Mula guzowa
W piz\|lodku lozlwoiów izn zywiMyili składniki icagującego ukh"1" "s stępu|ą h z sn jediiei luzie W równaniu < iuldheiga i Waagego zastępni*- s,v '11 •tlenia Mę/cnluml molowymi składników < niizymujo się dla leakejl nA 1 1 *