2.2.3. Rola państwa i samorządów lokalnych w zarządzaniu turystyką zrównoważoną
Zarządzanie turystyką przyjazną dla środowiska okazuje się w praktyce niełatwym przedsięwzięciem nawet przy zrozumieniu jej zasad oraz dobrych intencji ze strony] wszystkich grup zaangażowanych w proces ekologizacji produktu turystycznego. Nada wiele istotnych problemów, mających wpływ na realizowanie całej koncepcji, nie jo: ostatecznie rozwiązanych, np. odpowiedzialność za szkody osób czerpiących zysk z turystyki, wprowadzanie turystów do najbardziej pierwotnych obszarów przyrodniczych, kształtowanie instrumentów' prawnych i gospodarczych sprzyjających rozwojowi proekologicznego zagospodarowania turystycznego. Bardzo ważną role w kształtowaniu proekologicznej polityki w turystyce odgrywają organy państwowe (zarówno na szczeblu centralnym, jak i regionalnym) oraz samorządy lokalne, które powinny stymulować przedsiębiorców i turystów do korzystania z zasobów w sposób zrównoważony.
Kluczowymi instytucjami na szczeblu regionów są Urzędy Marszałkowskie, do których kompetencji należy także rozwój i promocja turystyki. Mogą one patronować inicjatywom ekoturystycznym oraz propagować i stymulować finansowo rozwój tej formy turystyki zrównoważonej (wiele programów dotacyjnych realizowanych przez Urzędy Marszałkowskie może wspierać właśnie inicjatywy z zakresu turystyki i ochrom środowiska, np. w ramach zintegrowanego programu operacyjnego rozwoju regionalnego). Ważne mogłoby też okazać się włączenie projektów ekoturystycznych do tzw. projektów standardowych finansowanych w ramach sektorowych programów operacyjnych.
Niektóre instrumenty prowadzące do działań na rzecz kreowania ekopolityk; w turystyce przedstawiono w tabeli 7.
Tabela 7. Instrumenty ekopolityki w turystyce
Na szczeblu krajowym |
Na szczeblu regionalnym i lokalnym (powiaty, gminy, związki gmin itp.) |
Opracowanie i wdrażanie narodowej strategii rozwoju i promocji turystyki zrównoważonej opartej na współpracy międzyresortowej (w Polsce będą to m.in.: Polska Organizacja Turystyczna, Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi) oraz przy udziale innych instytucji i organizacji pozarządowych specjalizujących się w tematyce turystyki i środowiska |
Opracowanie i wdrażanie regionalnych planów rozwoju turystyki zrównoważonej na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji przyrodniczej, kulturowej i infrastrukturalnej oraz oszacowanych wskaźników chłonności naturalnej i pojemności turystycznej; wyznaczenie jednostki organizacyjnej odpowiedzialnej za wdrażanie i kontrolę planu, składającej się z przedstawicieli różnych grup społecznych regionu zainteresowanych rozwojem turystyki; wprowadzanie założeń turystyki zrównoważonej do gminnych i powiatowych strategii rozwoju |
Ustalanie regulacji prawnych i standardów dotyczących działalności turystycznej przyjaznej dla środowiska np. przez wdrażanie międzynarodowych certyfikatów dla ekologicznych usług turystycznych (dotyczących gospodarki wodą, energią, odpadami, |
Ustalanie lokalnych atestów ekologicznych, zasad ekoetykietowania i ekokategoryzacji dla usług lub produktów turystycznych i pokrewnych, wytwarzanych w sposób przyjazny dla środowiska |
44