P1350614

W niektórych firmach (chemicznych, budowlanych, odzieżowych, produkcji robów z metalu) kwota R traktowana jest jak fundusz premiowy i podlega podziałaj między pracowników w postaci premii.

Drugi sposób:

jest zalgorytmizowany i prostszy od pierwszego. Procedura jest następująca:

a)    wylicza się wynagrodzenie należne całemu zespołowi za wykonaną pracę ę według wzoru (27) lub (28),

b)    wylicza się indywidualne wynagrodzenie pracownika według wzoru

_Z(=i--a-Ło,    (29)

źą

M

gdzie:

Z, - wysokość wynagrodzenia akordowego i-tego pracownika,

P, — stawka osobistego zaszeregowania i-tego pracownika,

G, - liczba godzin przepracowanych przez i-tego pracownika w miesiącu.

W niektórych firmach stosuje się różnicowanie części zmiennej wynagrodzenia dli pracownika w zależności od stopnia trudności wykonywanej przez niego pracy mierzonej relacją godzinowej stawki płac dla konkretnego robotnika w stosunku do Średniej stawki płac wyliczonej dla całego zespołu wykonującego daną pracę.

Dniówka zadaniowa

Akordowa forma płac dotyczy robotników bezpośrednio produkcyjnych. Jej stosowanie jest ograniczone z wymienionych wcześniej powodów (przede wszystkim brak równomiernego zabezpieczenia strumienia pracy w poszczególnych miesiącach i dniach). Zastępowana jest okresowo (np. na konkretny miesiąc, a także na czas dłuższy, np. pół roku) różnymi formami dniówki zadaniowej, którą to formę plac nazym się następująco:

•    płaca czasowa z premią akordową (2 firmy),

•    dniówka zadaniowa (3 firmy),

•    dniówka zadaniowa z premią lub nagrodą (8 firm),

•    płaca czasówó-zadaniowa brygady z premią (1 firma),

•    płaca czasowo-akordowa (3 firmy).

W wymienionych formach dniówki zadaniowej sposób przydziału zadań (z uwzględnieniem norm pracy) pracownikom, rozliczania z wykonania i obliczania wynagrodzeń są podobne. Różnica dotyczy samego określenia formy płac. Wynagrodzenie zasadnicze pracownika w wymienionych formach płac oblicza się jak w czystej płacy czasowej. Zasady i sposób premiowania są zróżnicowane. Większość firm premiuje

1*5

nłt wykonania zadań (produkcja maszyn i urządzeń, wyrobów chemicznych, wyro-j® porcelanowych). Część firm w wymienionych branżach premiuje wykonanie lOOłi i dalsze przekroczenie wykonania zadań. W płacy czasowej z premią akor-* (kopalnictwo surowców energetycznych, produkcja odzieży) premia akordowa od ilości wykonanej produkcji. W płacy czasowo-zadańiowej brygady z premią **j<iown'Ctwo) zadania są przydzielane grupie wykonawców według normatywów ’ _u Za pełne wykonanie zadań i przekroczenie przysługuje pracownikom premia pniowa od 5 do 15%.

place czas o wo-pro wizyjne

Coraz większego znaczenia nabiera czasowo-prowizyjna forma płac. W badanych ^ladach jest powszechnie stosowana dla grupy pracowników zajmujących się sprze-jjjrą, działalnością marketingową, a także w odniesieniu do kierowników komórek produkcyjnych, kierownictwa wyższego szczebla i — rzadko — pracowników zaopatrzenia (2 firmy). Wysokość premii prowizyjnej dla pracowników szeregowych _w wymienionej wyżej działalności uzależnia się od wartości sprzedaży, wartości zawartego kontraktu, wartości zapasów magazynowych, zysku, a dla kierownictwa od wartości produkcji, zysku, obniżki kosztów; w firmach finansowych ponadto od wartości ściągniętych należności i pozyskania klientów.

Place czasowo prowizyjne są atrakcyjne dla pracowników, jeśli, po pierwsze, istnieje możliwość osiągania co najmniej na poziomie bazowym parametru ekonomicznego, od którego liczona jest prowizja, po drugie, gdy współczynnik premii prowizyjnej odzwierciedla wkład i wysiłek pracownika. Obydwie wielkości powinny być znane pracownikowi. Tylko w 12 zakładach (tabela 19) zasady ustalania premii prowizyjnej były dokładnie ustalone i uwzględniały niezbędne mierniki oceny pracowników. W pozostałych 59 firmach nie były określone wskaźniki prowizji. Przeprowadzone wywiady wykazały, że firmy stosujące ogólne zapisy o premiowaniu prowizyjnym często zmieniają wysokość wskaźników prowizyjnych bez uzgodnień z organizacjami związkowymi, jako stronami układu zbiorowego pracy. Zmiany te prowadzą do minimalizowania premii lub jej zawieszania z powodu trudności w osiągnięciu zwiększonego poziomu parametru ekonomicznego.

W podsumowaniu należy stwierdzić, że dominującymi w badanych zakładach formami płac są:

a)    czasowo-premiowe stosowane we wszystkich firmach na stanowiskach nierobotniczych szeregowych, w 84 zakładach na stanowiskach kierowniczych,

b)    czasowo-prowizyjne stosowane w działalności handlowej, marketingowej (37 firm) i — rzadko — w działalności logistycznej dla motywowania kierowników produkcji i kierowników wyższego szczebla (16 firm),

c)    dniówka zadaniowa ze zróżnicowanymi sposobami premiowania na stano witkach robotniczych, zdecydowanie dla szerszego zakresu robót produkcyjnych czy usługowych niż akord (22 firmy).