Prawo i p k s V Konarska Wrzosek (84)

Zakaz reformationis in peius nie ma charakteru bezwzględnego. Zakazu tego nie stosuje się w wypadkach określonych w art. 36 § 3 i art. 156 k.k.s. (art. 434 § 3 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.).

2.8. Zakaz ne peius

Zasady ne peius, wyrażone zostały w^r art. 454 k.p.k. i w⁷ związku z art. 113 § 1 k.k.s. znajdują odpowiednie zastosowanie do postępowania karnoskarbowego. Dotyczą one braku możliwości skazania lub zaostrzenia kary wymierzonej oskarżonemu przez sąd pierwszej instancji. Znajdują zatem zastosowanie w w⁷ypadku zaskarżenia orzeczenia na niekorzyść oskarżonego bowiem w⁷ przeciwnym wypadku zastosowanie znalazłby zakaz reformationis in peius.

Stosownie do art. 454 k.p.k., sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji lub co do którego w pierwszej instancji umorzono łub warunkowe umorzono postępowanie. Sąd odwoławczy może orzec surowszą karę pozbawienia wolności tylko wtedy, gdy nie zmienia ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku. W końcu, sąd odwoławczy nie może zaostrzyć kary przez w⁷ymie-rzenie kary dożywotniego pozbawienia wolności.

2.9. Zarzuty i przyczyny odwoławcze

Zarzuty odwoławoze to twierdzenia strony o uchybieniach popełnionych przez sąd pierwszej instancji. Zarzuty te mają subiektywny charakter. Natomiast, podstawy odwoławcze to uchybienia, które powodują określone następstwa procesowe w stosunku do zaskarżonego orzeczenia. Podstawy te mają obiektywny charakter.

Wyróżnia się względne i bezwzględne przyczyn odwoławcze. Względne przyczyny odwoławcze to uchybienia, które wywołują skutki procesowe tylko wtedy, gdy były one treścią zarzutu strony w środku odwoławczym. Jeżeli strona nie podniosła zarzutu dotyczącego danego uchybienia, to sąd -w zasadzie - nie bierze pod uw^ragę takiego uchybienia. Względne przyczyny odwoławcze określone zostały w⁷ art. 438 k.p.k. i należą do nich:

1) obraza przepisów prawa materialnego, tzw. error iuris, czyli naruszenie norm karno-materialnych bądź cywilno-materialnych;

2) obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia, tzw. error in procedendo, czyli takie uchybienie procesowe, które jest istotne, z którym wiąże się prawdopodobieństwo wadliwego orzeczenia, które miało wpływ na treść orzeczenia;

3) błąd w⁷ ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawię orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia, tzw⁷. error facti, czyli takie uchybienie, które polegało np. na pominięciu istotnych faktów, oparciu się na faktach nieudow⁷odnionych, a które mogło mieć wpływ na treść orzeczenia;