PrepOrg cz I6

66

11.2.1.2.    Dobór rozpuszczalnika do cjcatrako.1l

Najważniejszym warunkiem efektywnej ekstrakcji jest właściwy d.obór rozpuszczalnika do ekstrakcji, bowiem rozpuszczalnik decyduje o wartości współczynnika podziału. Dobór rozpuszczalnika nie powinien być dokonywany w sposób przypadkowy, lecz powinien się opierać na znajomości chemicznego charakteru substancji ekstrahowanej oraz rozpuszczalnika jak również zasad rządzących rozpuszczalnością związków chemicznych. Korzystnego współczynnika podziału można spodziewać się, jeśli rozpuszczalnik zdolny jest do specyficznego oddziaływania z substancją ekstrahowaną,- np. w wyniku tworzenia wiązania wodorowego (ekstrakcja wyższymi alkoholami związków z grupami hydroksylowymi'), ugrupowania półacetalowego (ekstrakcja związków z grupami hydroksylowymi rozpuszczalnikami z grupami karbonylowymi), układu ortoestru (ekstrakcja estrów wyższymi alKOholami)itp. Rozpuszczalnik nie może oczywiście tworzyó z substancją ekstrahowaną trwałych połączeń chemicznych.

Poza zapewnieniem korzystnego współczynnika podziału rozpuszczalnik powinien w jak najmniejszym stopniu rozpuszozaó się w ekstrahowanym roztworze. Znaczna wzajemna mieszalność powoduje z jednej strony straty rozpuszczalnika, z drugiej zaś zanieczyszczenie ekstraktu ekstrahowaną cieczą. Korzystnymi cechami rozpuszczalnika do ekstrakcji jest duża różnica ciężaru właściwego w stosunku do cieczy ekstrahowanej (ułatwia to rozdział faz), mała lepkośó (sprzyja szybkiemu osiągnięciu stanu równowagi), duża lotność (ułatwia odparowanie rozpuszczalnika) oraz ze zrozumiałych względów brak skłonności do tworzenia emulsji, brak własności toksycznych, niepal-ność, niska cena.

11.2.1.3.    Wpływ dodatku soli nieorganicznych na przebieg ekstrakcji

W większości przypadków proces ekstrakcji dotyczy wydzielania substancji organicznej z roztworu wodnego. W takim przypadku, duże korzyści może daó wysyoenie solą nieorganiczną (chlorek sodowy, siarczan sodowy, chlorek amonowy, węglan potasowy) warstwy wodnej przed ekstrakcją. Sól, zwiększając stałą dielektryczną roztworu, zmienia korzystnie współczynnik podziału, ponadto zmniejsza wzajemną mieszalność faz podczas ekstrakcji.

11.2.1.4.    Wybór metody ekstrakcji

Wybór metody ekstrakcji zależy od wartości współczynnika podziału. W przypadku korzystnego współczynnika podziału, prawie całkowite przeprowadzenie substancji ekstrahowanej do rozpuszczalnika można uzyskać po jednorazowym wytrząśnięciu ekstrahowanego roztworu z odpowiednią porcją rozpuszczalnika. Przy współczynniku podziału bliskim jedności konieczne jest kilkakrotne powtórzenie tego procesu. W przypadku bardzo niekorzystnego współczynnika podziału celowe jest zastosowanie mniej pracochłonnej ekstrakcji ciągłej (perforacji).