PrepOrg cz I9

119

Inny przypadek stanowi układ dwu substancji mieszających się ze sobą całkowicie w fazie ciekłej, lecz nie mieszających się w fazie stałej(rys. IV.4). Ogrzewanie mieszaniny o składzie d prowadzi do wzrostu temperatury aż do osiągnięcia punktu d*. Vf punkcie tym pojawiają się pierwsze krople fazy ciekłej o składzie E. Dalsze ogrzewanie prowadzi do topnienia mieszaniny bez zmiany temperatury, przy czym faza ciekła posiada skład E. Po wyczerpaniu się składnika A w fazie stałej w równowadze z fazą ciekłą pozostaje składnik B. Topnienie jego odbywa się ze wzrostem temperatury od t(E) do t(d”). Skład fazy ciekłej zmienia się od E do d”. Proces topnienia kończy się w temperaturze t(d’’).

Inaczej zupełnie przebiega proces topnienia mieszaniny o składzie E, która zachowuje się analogicznie do substancji czystych, tj. topi się w jednej określonej temperaturze. Mieszaninę taką nazywa się mieszanina eu-tektyczna.

IV.2. Oznaczanie temperatury topnienia

Rys. XV.5. Sposób przymocowania kapilary do termometru przy oznaoza-niu temperatury topnienia

Najszerzej stosowana metodą z uwagi na dokładność, niewielką ilość zużywanej substancji oraz szeroki zbiór danych porównawczych, jest metoda oznaczania temperatury topnienia w kapilarze. Substancję rozciera się na drobny proszek czystą szpatelką na czystym szkiełku zegarkowym. Następnie do czystej rurki kapilarnej o średnicy 1-2 mm i długości. 50*80 mm, zato-. pionej na szerszym końcu (tak by nie powstało zbyt wielkie zgrubienie szkła) wprowadzamy niewielką ilość substancji nabijając ją w otwarty koniec kapilary. Substancję przeprowadza się aż dó dna kapilary opukując ją o twarde podłoże lub spuszczając z wysokości 80-100 cm w rurce szklanej np. na płytkę ceramiczną. W ten sposób powodujemy u-bicie warstwy substancji, co polepsza jej przewodnictwo cieplne. Warstwa substancji powinna mieć wysokość około 5 mm (zwiększenie wysokości słupka substancji powiększa błąd oznaczenia). Kapilarę przymocowuje się do termometru sprężynką lub (mniej polecane) gumką w taki sposób, by przylegała do termometru, a warstwa substancji znajdowała się na wysokości zbiorniczka z rtęcią (ryB. IV.5). Termometr zawiesza się na korku z wyciętym sektorem (co pozwala na ciągłą obserwację temperatury) w kolbce Kieldahla lub specjalnym aparacie wypełnionym medium grzejnym (rys. IV.6). Jako media grzejne stosowane eą olej parafinowy, kwas siarkowy lub olej silikonowy, któro pozwalają uzyskać temperatury do. 220°C. Substancjo o wyższych temperaturach topnienia bada się w bloku metalowym lub używa specjalnych mieszanin jako mediów

O