Prus 3

Lalka,:dziś liczona do arcydzieł literatury polskiej i zestawiana z najznakomitszymi dziełami realizmu europejskiego, to^panoraina^^ia Warszawy w 1. 187S-T), a zarazem misterna opowieść b trzech pok^emacłi po?s!^cg^3eaijst5w: o ich komplikacjach psychicznych, uwikłani^jy historią XDśf w., w dramaty"^oleczne^w^grohle^^^iorąln^a^pziiai>ia tragizmu egzystencji. Zarazem mówi ta powieść o rozpadani^ięwięzi^pbłecznyclai narastaj ącej drodze jednostek wartościowych jeżą się,łajdakom. wiedzie.aię.d(tóaze. Jest Lcdkazj&cz nie brak w niej przednich obrazków humorystycznych - jedną z najbardziej

źSmzem inińlin |ii ri Fi nr m iiiiimiiiijHi || ji m fftr OTswypau kirrostafizycę^a fabularnej

LPP.Vft^śd^l^cKaBw«yi9»pfliidrf z kolei lo analiza problematyki kobiecą i

powierzchni łatwo tu zauważyć satyręlTafanfaronadg^ałaśliwyćh feminist^riostrzeźema przed zaniedbywaniem obowiązków macierzynsiocli,- W głębi jest to powieść o złożoności póirźeb duchowych kobięt. AV Faraonie - utworzę niespodziewanym, b° Prus deklarował się jako entuzjasta tematyki współczesnej - otrzymywał czytelnik powieść histriozoficznąz dziejów starożytnego, Ęgiptu./Zwykle podkreśla się, że to przenikliwa powieść a warunkach zdrowia .organizmu państwowego i meshanfrjftjłch walki o władae. Ale zarazem jest Faraon ^m«ci^m^h¥iUzaój.i; jtiauki i religiii^faZłO-fiinkcji.pielęgnjgąc^ch je "kast^ Do

stwierdzenia zaś, że to filozofująca powieść o państwie, można dodać: jedyna tej miary powieść europejska. Recfenzenci pozytywistyczni przyjmowalijwwieśęiopisarstwo Prusa -Lalkę zwłaszcza - utyskiwaniami, upatrując wady kompozycyjne iniedostatełyprawdy o ludziach W tym, co odstawało od ówczesnych standardów realizmu. Pó łatach krytycy - nie tylko polscy - zauważają w tym odstawaniu/hbjaw'nowatorstwa. Większość przekładów Lalki i Faraona na języki obce ukazała się po II wojnie światowej. W tym samym półwieczu dokonano większości inscenizacji ^ekranizacji'. Widać też, jak z dziesięciolecia na dziesięciolecie rosło.

Muzeum biograficzno-literackie najwybitniejszego pisarza polskiego pozytywizmu ■| sale w Pałacu Małachowskich, w których Bolesław Prus zamieszkiwał podczas wakacji. Muzeum gromadzi pamiątki i materiały Jżycie i twórczość pisarza, ze szczególnym uwzględnieniem jego z Nałęczowem i rodzinna Ziemią Lubelską. Inicjatorem zorganizowania w ałęczowie Muzeum Bolesława Prusa był prof. dr Feliks Araszkiewicz, polonista Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, wybitny znawca życia i twórczości ~ ] „Lalki”, bywalec Nałęczowa żywo interesujący się jego historią. Muzeum Bolesława Prusa obok istniejącego od 1928 r. Muzeum Stefana Żeromskiego uzupełnia wiedze o literackim Nałęczowie, propaguje twórczość autora „Lalki” i jego zasługi w popularyzowaniu działalności Zakładu Leczniczego, przypomina o związkach pisarza z Lubelszczyzną. Bolesław Prus zawitał do Nałęczowa w roku 1882 jako kuracjusz, z nadzieją wyleczenia lęku przestrzeni (agorafobii). Leczył się i odpoczywał corocznie w latach 1882-1910 pozostawiając wśród mieszkańców żywe wspomnienia. Do dziś jego imieniem nazywane są miejsca, w których najczęściej go widywano: Góra Prusa, wąwóz czy Domek Prusa. Biblioteka nałęczowska nosiła imię Prusa i Żeromskiego, zaś pobudowane w. 1904 r. Kąpiele Tanie przeznaczone dla okolicznych rzemieślników i włościan nazwano imieniem Bolesława Prusa dla upamiętnienia szerzonej przez autora oświaty zdrowotnej wśród ludu. Muzeum, zgodnie z koncepcjąF. Araszkiewicza, ma charakter literacki i monograficzny, jeśli chodzi o życie i twórczośćPi^a oraz ręgiOTalny^^znaęz^ uwzględniający powiązania pisarza oraz jego życia i twórczości z

rodzinną Ziemią Lubelską.

Ławeczka z Bolesławem Prusem odsłonięta w 2002 r. przed Pałacem Małachowskich proj. S. i Z. Strzyżyńscy