W. Pilarek Wtifp do nnukt o AmnunitommiH. Wuizawa 2009,
ISBN 978-RJ-60501-14-6, C by WAlP 2008
Funkcje komunikowania
prasoznawczej autorki. Posłużyłem się jednak umyślnie tym cytatem, ponieważ wyraźnie uzewnętrznia się w nim koncepcja wielostopniowości funkcji, umożliwiająca rozwiązanie, a przynajmniej uporządkowanie jednego z podstawowych problemów teorii komunikowania masowego. Dodajmy: problem ten przecięła genialna formuła MacLuhana: The medium is the message.
Można się dopatrywać pewnych podobieństw między tą koncepcją a Mertonowską teorią relacji struktury i funkcji. Według Roberta K. Merto-na bowiem przypisanie jakiemuś desygnatowi (referent) statusu struktury lub funkcji zależy od punktu widzenia na dane zjawisko. Jako klasyczny przykład podaje się tu zwykle relację między produkcją (odpowiednik struktury) a konsumpcją (odpowiednik funkcji). Dla produkcji samochodów konsumpcją jest ich kupowanie przez klientów, ale produkcja samochodów jest konsumpcją dla produkcji stali (Levy 1968: 23). Opisując schemat oparty na rozważaniach Tetelowskiej za pomocą Mertonowskich pojęć struktury i funkcji, powiedziałoby się, że „stopień poinformowania odbiorcy” jest jednocześnie funkcją „różnorodnych treści” gazety i strukturą, której funkcją może być z kolei modyfikowanie (lub utrwalanie) postaw albo pobudzanie do działania. Te analogie między koncepcją Tetelowskiej a teorią Mertona są, oczywiście, najzupełniej przypadkowe. Irenie Tetelowskiej wychowanej na fenomenologii Ingardena myślenie neopozytywistyczne było raczej obce; wydaje się zresztą, że w gruncie rzeczy zawsze bardziej interesowała ią „struktura” niż „funkcja” desygnatu.
Równie przypadkowa jest wspomniana już zbieżność sugestii wielostopniowości funkcji u Tetelowskiej z McLuhanowską koncepcją środka komunikacji, który jest przekazem.
Przeciwstawiając sobie strukturę i funkcję, zakładamy, że każda struktura w danym układzie pełni jakąś funkcję. Zgodnie z tym założeniem można ujawnić różne poziomy zależności strukturalno-funkcjonalnych, tworzące swego rodzaju hierarchię funkcji. W tym ujęciu pełnienie funkcji niższego rzędu staje się strukturą umożliwiającą pełnienie funkcji wyższego rzędu. Na przykład:
■ Funkcją głoski jest odróżnianie się od innych głosek.
■ Funkcją uporządkowanego ciągu głosek staje się morfem.
■ Funkcją uporządkowanego ciągu morfemów jest wyraz.
■ Funkcją uporządkowanego ciągu wyrazów jest wypowiedzenie.
■ Funkcją uporządkowanego ciągu wypowiedzeń jest wypowiedź.
■ Funkcją wypowiedzi jest przekazanie informacji X.
■ Funkcją informacji X jest przekonywanie wyborców, że kandydat na burr strza Y jest lepszy niż kandydat Z.
Zapisano:
kliknij, aby