12 Wstęp
monizacji wcale nie zakończył się z dniem 1 maja 2004 r., kiedy to Polska uzyskała członkostwo w UE. Jest to bowiem proces o charakterze stałym, wymagający ciągłego dostosowywania prawa polskiego do prawa wspólnotowego w dziedzinach objętych integracją europejską. Jedną z nich jest sfera przemieszczania się osób na terytorium UE, ściśle związana z turystyką.
Podręcznik ten ma zupełnie inny zakres i układ w porównaniu zarówno z moim „Prawem turystycznym”, wydanym w 2001 r. przez Wydawnictwa Prawnicze PWN, jak również drugim moim podręcznikiem „Prawo turystyczne w zarysie”, który ukazał się w 2003 r. nakładem Oficyny Wydawniczej BRANTA. Książka różni się także zdecydowanie od wydanej przez Centrum Doradztwa i Informacji Difm w 2006 r. mojej publikacji „Prawo w turystyce”, która w istocie miała charakter monograficzny, chociaż została nazwana podręcznikiem. Oczywiście podręcznik ten bazuje na efektach moich dotychczasowych prac badawczych związanych z prawem turystycznym, w tym zwłaszcza na analizach prawnych dokonanych właśnie w książce „Prawo w turystyce”. Jest jednak przede wszystkim rozszerzony o zagadnienia prawne rekreacji i w tym zakresie stanowi pionierską próbę kompleksowego przedstawienia tej problematyki. Kwestie prawne turystyki zaś są w nim omówione w innym układzie niż w poprzednich moich publikacjach. Przy tym w dążeniu do większej przejrzystości i przystępności podręcznika jest on celowo pozbawiony wszelkich przypisów', a omówienia aktów normatywne z dziedziny turystyki i rekreacji z zasady nie odwołują się do konkretnych artykułów. Wyjątkiem jest ostatni rozdział poświęcony odpowiedzialności cywilnej w turystyce i rekreacji, którego tematyka po prostu wymusza odwoływanie się do poszczególnych przepisów prawnych.
Warto zaznaczyć, że w książce tej prawie nic ma dat, które zwykle zniechęcają Czytelników. Po szczegółowe informacje dotyczące dat wydania oraz miejsc opublikowania omawianych aktów normatywnych z dziedziny turystyki i rekreacji odsyłam zainteresowanych do wspomnianego „Prawa w turystyce”. Tam też jest zawarta bogata literatura przedmiotu, a ten podręcznik zawiera tylko ok. 90 pozycji wybranej bibliografii prawa w turystyce i rekreacji. Żartobliwie można powiedzieć, że jest to podręcznik w wersji „LIGIIT” w porównaniu z opracowaniem monograficznym sprzed roku, mającym 535 stron, w tym prawie 18 stron samej literatury z zakresu prawa w turystyce z ostatnich lat, nie licząc jeszcze ponad 200 innych publikacji powołanych tylko w przypisach, których w poprzedniej książce było ponad 1150! Dzięki dodanej do tego podręcznika tematyce rekreacyjnej chyba można o nim powiedzieć, że jest to rekreacyjna wersja „LIGHT”...
Oczywiście „Prawo w turystyce i rekreacji” uwzględnia zmiany przepisów prawnych obowiązujących w dziedzinie turystyki i rekreacji oraz nowe publikacje z tego zakresu. Stan prawny podręcznika jest przedstawiony na dzień 1 w rześnia 2007 r.
Zakres tego podręcznika bierze pod uwagę zarówno dotychczasowe standardy nauczania dla kierunku „turystyka i rekreacja”, jak też projektowane standardy kształcenia dla tego kierunku studiów, dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Spowodowało to konieczność dodania dwóch rozdziałów o charakterze ogólnym, wprowadzających do problematyki prawa obowiązującego w turystyce i rekreacji. Jak potrzebne są to rozdziały, uzmysławiają określone w standardach kształcenia jego efekty, którymi mają być rzekomo umiejętności i kompetencje w zakresie stosowania prawa w działalności turystycznej i rekreacyjnej. Dowodzi to bowiem w sposób oczywisty, że twórcy tych standardów nie odróżniają przestrzegania prawa od jego stosowania. Tym ostatnim zajmują się sądy i organy administracji publicznej, a nie absolwenci kierunku „turystyka i rekreacja”, co przypominam w tym podręczniku w ramach ogólnych wiadomości o prawie, dedykując to owym anonimowym „tfurcom”...
W rezultacie książka jest podzielona na dziesięć rozdziałów. Rozdział 1 krótko omawia podstawowe pojęcia i instytucje prawne, bez których znajomości nie jest możliwe zrozumienie zagadnień prawnych omawianych w dalszych partiach książki. Rozdział 2 stanowi wprowadzenie do prawa działalności gospodarczej w turystyce i rekreacji. Przybliża on złożone pojęcia turystyki i rekreacji oraz usług turystycznych i rekreacyjnych, a ponadto omawia uwarunkowania administracyjne i organizacyjne prowadzenia działalności gospodarczej w turystyce i rekreacji. Rozdział 3 jest poświęcony przedstawieniu podstaw prawnych działalności regulowanej w postaci organizowania imprez turystycznych i pośrednictwa turystycznego, jak i ściśle z tym związanym kwestiom uzyskiwania uprawnień przewodnika turystycznego i pilota wycieczek. Rozdział 4 zaś ukazuje podstawy prawne świadczenia usług rekreacyjnych. Natomiast rozdział 5 omawia wymagania prawne w dziedzinie świadczenia usług hotelarskich. Ważne znaczenie praktyczne ma rozdział 6 podręcznika przybliżający regulacje prawne w zakresie bezpieczeństwa turystów i uczestników rekreacji. Obowiązków i ograniczeń administracyjnych i finansowych związanych z turystyką i rekreacją dotyczy z kolei rozdział 7 podręcznika, przedstawiający różne aspekty prawne turystyki przyjazdowej i wyjazdowej, aktywnej oraz poznawczej. Natomiast pozostałe trzy rozdziały są poświęcone bardzo złożonej problematyce cywilnoprawnej turystyki i rekreacji. Rozdział 8 przybliża podstawy prawa cywilnego, a zwłaszcza pojęcia i instytucje prawne jego części ogólnej oraz zasady, rodzaje i przesłanki odpowiedzialności cywilnej. Rozdział 9 stanowi obszerną analizę prawną różnych typów umów' zawieranych w turystyce i rekreacji. W sposób szczególny została przy tym potraktowana umowa o imprezę turystyczną i jej obszerne omówienie wymagało w celu większej przejrzystości podzielenia tego punktu rozdziału na dodatkowe pod-