PwTiR024

46 Rozdział 2

Bardziej szczegółowe omówienie różnych form organizacyjnych usług rekreacyjnych można znałeźć w literaturze przedmiotu. Nie zawsze jest ono zgodne z ustaleniami PKD, chociaż jako załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 1997 r. ma ona charakter powszechnie obowiązujący i jest stosowana nie tylko w statystyce, ale również w ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, jak też w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej.

2.5. Pojęcie działalności gospodarczej

Zarobkowe świadczenie usług turystycznych lub rekreacyjnych stanowi rodzaj działalności gospodarczej i podlega regulacjom ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z 2004 r., zwanej dalej ustawą o s.d.g. Ustawa ta reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium RP oraz zadania organów administracji publicznej w tym zakresie. Przy tym pojęcie działalności gospodarczej jest w tej ustawie rozumiane szeroko. Obejmuje ono działalność wytwórczą, handlową, budowlaną i usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową, wykonywaną:

•    zarobkowo;

•    w sposób zorganizowany;

•    ciągle.

Działalność usługowa mieści w sobie wiele zróżnicowanych czynności, których normatywną podstawę stanowi Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU), wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z 2004 r. Do tych czynności zalicza się m.in. czynności zaspokajające potrzeby fizyczne i psychiczne człowieka w zakresie kultury, wypoczynku i sportu, jak też czynności z zakresu transportu, a więc właśnie określające istotę usług turystycznych i rekreacyjnych. Warunkiem jest jednak, aby były one podejmowane w celu zarobkowym. Zwykłe więc wędkowanie nie może być uznane za działalność gospodarczą, gdyż jest zasadniczo ograniczone do zaspokajania własnych potrzeb. Także działalność odpłatna, przynosząca stałe lub jednorazowe dochody nie jest działalnością gospodarczą, jeśli jako tzw. działalność non profit nie jest prowadzona w celu zarobkowym.

Pozostałe dwa elementy pojęcia działalności gospodarczej, tj. wykonywanie jej w sposób zorganizowany i ciągły, nie są ujęte w powołanej ustawie w sposób jednoznaczny. Z natury rzeczy każda działalność gospodarcza musi obejmować czynności organizatorskie takie choćby, jak uzyskanie wpisu do rejestru przedsiębiorców lub ewidencji działalności gospodarczej, dokonanie wymaganego przez obowiązujące prawo zgłoszenia statystycznego, podatkowego, czy w zakresie ubezpieczeń społecznych. W pojęciu organizacji mieści się dokonanie wyboru formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej, jak również stworzenie struktur zarządzania i nadzoru w tym zakresie. Jeśli jednak określona działalność następuje w ramach pomocy sąsiedzkiej lub koleżeńskiej albo jako tzw. grzeczność (np. przewóz z grzeczności), to nie ma ona charakteru zorganizowanego w' rozumieniu omawianej ustawy. Nie jest to więc działalność gospodarcza, choćby nawet przyniosła danemu podmiotowi jakiś dochód. Także wszelkie przypadkowo podejmowane czynności nie mogą oznaczać podjęcia działalności gospodarczej. Wymaga bowiem ona względnej stałości oraz zasadniczo wiążącej się z tym cechy powtarzalności. Nie wyklucza to oczywiście prowadzenia działalności gospodarczej tylko sezonowo. Mamy z tym nieraz do czynienia w dziedzinie turystyki i rekreacji. Właśnie tylko w sezonie wakacyjnym niektóre podmioty świadczą usługi noclegowe, gastronomiczne, czy rekreacyjne.

Wszystkie wymienione cechy działalności gospodarczej muszą występować łącznie. Świadczenie usług turystycznych lub rekreacyjnych jest działalnością gospodarczą wtedy, gdy jest to działalność zarobkowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Jednak nie każda taka działalność podlega przepisom ustawy o s.d.g., gdyż na mocy przepisu szczególnego tej ustawy jej przepisów nie stosuje się do wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. Taka działalność rolników nie wiąże się z koniecznością przestrzegania ustaleń ustawy o s.d.g. Jeśli ta tzw. działalność agroturystyczna jest wykonywana przez rolnika poza gospodarstwem rolnym, to nie podlega wskazanemu wyłączeniu.

Bez wątpienia nie jest działalnością gospodarczą organizowanie w celach niezarobkowych wycieczek i innych imprez turystycznych przez związki wyznaniowe, stowarzyszenia, szkoły oraz inne jednostki organizacyjne. Imprezy turystyczne organizowane przez tego typu podmioty w celach wychowawczych, dydaktycznych, religijnych lub innych celach niezarobkowych nie podlegają ustaleniom ustawy o usługach turystycznych. Powoduje to w konsekwencji, że uczestnicy tych imprez są pozbawieni ochrony prawnej, jaką zapewnia wskazana ustawa. Również organizowanie imprez rekreacyjnych i stałych zajęć rekre-acyjnych w celach niezarobkowych pozbawia taką działalność charakteru działalności gospodarczej.

Ustawa o s.d.g. zalicza do działalności gospodarczej działalność zawodową wykonywaną zarobkowo, w sposób zarobkowy i ciągły. Taka działalność usługowa wykonywana we własnym imieniu i na własny rachunek jest działalnością przedsiębiorcy. Na mocy ustaleń omawianej ustawy oraz przepisów ją wprowadzających do działalności gospodarczej są kwalifikowane tzw. wolne zawody. Cechami wolnego zawodu są m.in. regulowany charakter, osobiste wykonywanie, kwalifikowane wykształcenie, szczególne formy organizacyjne