PwTiR118

234 Rozdział 9

je zobowiązanie charakteryzujące się szczególnymi cechami, które mają wpływ na jego wykonanie. Takie znaczenie ma jego wyjątkowo złożony charakter wynikający ze stanowiącego całość pakietu różnych usług turystycznych, do których świadczenia zobowiązuje się organizator turystyki. Wykonanie tych usług musi nastąpić w ściśle oznaczonych terminach, gdyż polem staje się bezprzedmiotowe i przestaje mieć znaczenie dla klienta. Co więcej, treść poszczególnych umów o imprezę turystyczną jest znacznie zróżnicowana w związku z koniecznością zaspokajania rozmaitych potrzeb osób. na rzecz których usługi turystyczne są świadczone. Przy tym w celu ochrony klientów następuje ingerencja ustawodawcy nie tylko co do kwestii zawierania umów o imprezę turystyczną, ale również w zakresie ich wykonywania przez organizatorów turystyki oraz ich podwykonawców. Ta ingerencja jest uzasadniona wieloma czynnikami. w tym m.in. kosztownością usług turystycznych, pobieraniem z góry za nie opłat, wykonywaniem tych usług najczęściej z dala od miejsca zamieszkania klienta, co powoduje uzależnienie klienta od organizatora turystyki i jego podwykonawców.

Wykonanie umowy o imprezę turystyczną podlega kodeksowym przepisom o wykonywaniu zobowiązań umownych oraz przepisom o wykonywaniu zobowiązań i skutkach ich niewykonania. Dla organizatorów turystyki ma szczególne znaczenie przepis dopuszczający zwolnienie się przez dłużnika z zobowiązania przez spełnienie w tym celu za zgodą wierzyciela innego świadczenia. Przepis ten jest ogólną podstawą prawną wykonywania tzw. świadczeń zastępczych. Dla klienta zaś szczególnie istotny jest przepis kodeksowy przewidujący, że dłużnik spełniając świadczenie może żądać od wierzyciela pokwitowania. W wypadku więc uiszczania należności za imprezę turystyczną klient ma prawo domagać się wydania stosownego pokwitowania.

Do wykonania umowy o imprezę turystyczną znajdują poza tym zastosowanie kodeksowe przepisy o wykonaniu i skutkach niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych. Umowa tego typu jest przecież umową wzajemną. Jednak w odróżnieniu od kodeksowej zasady jednoczesności spełnienia świadczeń wzajemnych w przypadku umowy o imprezę turystyczną mamy do czynienia z umownie ustalanym obowiązkiem klienta wcześniejszego spełnienia świadczenia pieniężnego. Jest to oczywiście dopuszczalny wyjątek od wskazanej zasady. Ważne znaczenie dla omawianej umowy ma ustalenie kodeksowe dotyczące sytuacji, gdy jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej. Wówczas powstaje uprawnienie do odstąpienia od umowy, jak też możliwość żądania wykonania zobowiązania i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki.

Oprócz kodeksowych przepisów o wykonywaniu zobowiązań umownych do wykonania umowy o imprezę turystyczną należy oczywiście stosować też przepisy szczególne ustawy o usługach turystycznych dotyczące tych kwestii. Taki szczególny przepis tej ustawy zobowiązuje organizatora turystyki do wydania klientowi pisemnego potwierdzenia posiadania wymaganej gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej albo pisemnego potwierdzenia zawarcia umowy ubezpieczenia na rzecz klientów. Tego rodzaju potwierdzenie powinno być wydane każdemu klientowi, który uiścił zaliczkę przekraczającą 10% należności za daną imprezę turystyczną. Tym bardziej musi być ono wydane klientowi wpłacającemu całą należność za imprezę turystyczną. Dodatkowo w wydawanym potwierdzeniu powinien być wskazany sposób ubiegania się przez klienta o wypłatę środków z danej gwarancji lub umowy ubezpieczenia w sytuacjach określonych przez tę ustawę.

Ochronie klienta służy również - nałożony na organizatora turystyki przez omawianą ustawę - obowiązek informowania klienta o okolicznościach istotnych dla wykonania umowy. Jeszcze przed rozpoczęciem imprezy turystycznej jej organizator powinien we właściwym czasie podać klientom:

•    kto jest jego lokalnym przedstawicielem, aby w razie trudności klient mógł się do niego zgłosić pod podany adres lub numer telefonu;

•    planowany czas przejazdu, jak też miejsca i czas trwania postojów;

•    szczegółowe informacje dotyczące połączeń komunikacyjnych oraz miejsca. jakie klient będzie zajmował w środku transportowym (określenie zwłaszcza kabiny na statku lub przedziału sypialnego w pociągu);

•    informację o możliwości bezpośredniego kontaktu z dzieckiem lub osobą odpowiedzialną w miejscu pobytu dziecka, jeśli chodzi o imprezy turystyczne dla dzieci.

Powyższe informacje powinny być podane klientowi na piśmie. Ich udzielenie wcale nie zwalnia organizatora turystyki od obowiązku sprawowania opieki nad turystami. Ustalenia ustawy o usługach turystycznych podkreślają, że udzielane klientom przez organizatora turystyki wyjaśnienia i wiadomości związane z imprezą turystyczną nie mogą powodować zmniejszenia zakresu obowiązku pieczy nad uczestnikami danej imprezy turystycznej. Oczywiście organizator turystyki ponosi odpowiedzialność za treść informacji udzielanych w jego imieniu przez agentów turystycznych.

Do czasu nowelizacji ustawy o usługach turystycznych w 2000 r. akt ten w ogóle nie regulował tak istotnych zagadnień, jak świadczenia zastępcze. Pozostawało to w sprzeczności z wymaganiami dyrektywy 90/314/EWG. Obecnie powołana ustawa nakłada na organizatora turystyki obowiązek wykonania odpowiednich świadczeń zastępczych w' sytuacji, gdy podczas imprezy turystycznej nie wykonuje usług przewidzianych w umowie, stanowiących istotną część programu danej imprezy. Przy tym klient nie może być obciążony z lego tytułu dodatkowymi kosztami. Wręcz przeciwnie, może on żądać odpowiedniego obniżenia ceny imprezy turystycznej, jeśli jakość świadczenia zastępczego jest niższa od jakości usługi określonej w programie imprezy. Jeżeli zaś świadczenie zastępcze okaże się niemożliwe do wykonania albo klient z uzasadnionych po-