PwTiR138

274 Rozdział 9

nów komórkowych, parasole, dodatkowe łóżko dla małego dziecka. W miejscowościach turystycznych gościom hotelowym przyjeżdżającym w celach wypoczynkowych hotelarze starają się udostępniać do używania rowery, sprzęt do tenisa ziemnego i stołowego, inny sprzęt sportowy i rekreacyjny, leżaki i parawany na plażę (wiatrołapy). W obiektach położonych nad jeziorami przedmiotem użyczenia są łodzie, kajaki i rowery wodne. Natomiast w górach specyficzny przedmiot użyczenia może stanowić suszarka do butów narciarskich, czy szafka do przechowywania nart lub desek snowboardowych.

Trzeba podkreślić, że istnienie umowy użyczenia należy dostrzec również w' razie udostępniania ręczników kąpielowych, czy szafek na ubranie gościom korzystającym z basenu hotelowego lub sauny, gdyż takie świadczenie wykracza poza obowiązki hotelarza wynikające z umowy hotelowej. W ten także sposób powinno zakwalifikować się udostępnianie w sali klubowej prasy codziennej i czasopism nie tylko gościom hotelowym, ale właściwie wszystkim osobom oczekującym tam na coś lub na kogoś. Ponadto do samej umowny hotelowej trzeba nieraz odpowiednio stosować właśnie kodeksowe przepisy o użyczeniu, gdy mianowicie gość hotelowy bezpłatnie używa różnych rzeczy ogólnodostępnych na terenie danego obiektu, znajdujących się poza wynajętym przezeń pokojem hotelowym, jak np. telewizora w sali klubowej, czy ogólnodostępnego prysznica. Podobnie w wypadku umowy o organizację konferencji w hotelu, przewidującej wywieszanie ogłoszeń organizatora konferencji, czy reklam jej sponsorów, należy odpowiednio stosować przepisy kodeksowe o użyczeniu do sytuacji udostępniania ścian budynku hotelowego lub gruntu, na którym jest postawiony, na wywieszenie lub postawienie określonych ogłoszeń lub reklam.

W działalności rekreacyjnej umowa użyczenia również zaczyna występować coraz częściej zarówno podczas różnych imprez rekreacyjnych, w ramach których uczestnikom jest udostępniany nieodpłatnie rozmaity sprzęt sportowy lub urządzenia do zajęć rekreacyjnych, jak również podczas zajęć zespołowych, czy indywidualnego korzystania z różnych form rekreacji. Różne rzeczy mogą być wówczas przedmiotem użyczenia, poczynając od szafek służących do przechowania odzieży, poprzez udostępniane specjalistyczne obuwie lub inne części garderoby, sprzęt ochronny, leżaki, prasę codzienną i czasopisma, bądź np. urządzenia do grillowania.

Umowa użyczenia jest zawierana w dowolnej formie i zwykle jest to forma ustna. W działalności hotelarskiej i rekreacyjnej czasem umowa ta dochodzi do skutku przez czynności konkludentne. Ze względu na charakter lub wartość przedmiotu użyczenia oraz lokalne zwyczaje potwierdzenie zawarcia umowy użyczenia następuje nieraz w prowadzonej przez hotelarza kartotece, jak powinno być zwłaszcza w przypadku każdego w zasadzie zbioru bibliotecznego. Czasem pod zastaw jest pobierany dowód osobisty gościa hotelowego lub uczestnika rekreacji, żeby zagwarantować zwrot użyczonej rzeczy o większej wartości. Takie postępowanie jest naganne, gdyż zatrzymanie cudzego dowodu osobistego stanowi wykroczenie określone w ustawie o ewidencji ludności i dowodach osobistych z 1974 r.

W nauce prawa podkreślano dotychczas, że w razie użyczenia jakiejś rzeczy mamy zazwyczaj do czynienia z chęcią pomocy lub inną bezinteresowną pobudką po stronie użyczającego. Jednak ta pobudka wcale nie musi być i z reguły nie jest całkiem bezinteresowna. Podane wyżej liczne przykłady użyczania przez hotelarzy różnych rzeczy gościom hotelowym w celach zdecydowanie marketingowych niewątpliwie mogą być dowodem na to, że w obecnych czasach często trudno mówić o bezinteresowności użyczającego. Działający w tym charakterze hotelarz ma wyraźnie materialne pobudki i trzeba to jasno stwierdzić. Podobnie jest coraz częściej w działalności rekreacyjnej, zwłaszcza prowadzonej przez przedsiębiorców, do której różne postacie użyczenia mają zachęcać, czy też ją umożliwiać. Jest to po prostu wyrazem funkcji gospodarczych, które użyczenie zaczęło spełniać obok swych tradycyjnych funkcji związanych z bezinteresownym niesieniem pomocy innym.

Z definicji omawianej umowy wynika, że jest to umowa jednostronnie zobowiązująca. Z braku odpłatności nie może być ona zaliczona do umów wzajemnych. Cechą charakterystyczną tej umowy jest jej realny charakter i dopiero oświadczenia woli połączone z wydaniem rzeczy powodują zawarcie umowy użyczenia. Natomiast nie ma istotnego znaczenia to, czy omawiana umowa została zawarta na czas oznaczony, czy nieoznaczony. W tym ostatnim wypadku użyczenie kończy się, gdy biorący uczynił z rzeczy użytek odpowiadający umowie albo upłynął czas, w którym mógł ten użytek uczynić. W praktyce hotelarskiej oznacza to zakończenie użyczenia danej rzeczy wraz z wygaśnięciem umowy hotelowej. W działalności rekreacyjnej wiąże się to z zakończeniem określonych zajęć lub imprezy rekreacyjnej.

Obowiązkiem użyczającego jest znoszenie używania rzeczy przez biorącego oraz powstrzymywanie się od działań to uniemożliwiających lub utrudniających. Zawarta umowa użyczenia nie może być dowolnie odwołana. Warunkiem jest jednak, że biorący używa rzeczy w sposób zgodny z umową, a w braku takich ustaleń umownych - w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu danej rzeczy. Biorący nie może też oddać rzeczy mu użyczonej osobie trzeciej do używania bez zgodny użyczającego. W razie naruszenia wymaganych sposobów używania rzeczy biorący jest odpowiedzialny za przypadkową utratę lub uszkodzenie użyczonej rzeczy. W takich sytuacjach użyczający może żądać zwrotu rzeczy, chociażby umowa była zawarta na czas oznaczony.

Rzecz użyczona powinna być zwrócona użyczającemu w stanie nie pogorszonym. Jednak biorący nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania. Warto podkreślić, że rzecz użyczona