Rdza źdźbłowa cz 3

gdy temperatura przekroczy 10*C teliospory kiełkują w przedgrzybnię - podstav/kę, na któ-rej tworzą się bazydiospory. Bazydiospory są zarodnikami bardzo delikatnymi i mogą być przenoszone przez wiatr tylko na odległość do kilkuset metrów. Zarodniki te zakażają liście berberysu i mahonii. W Polsce żywicielem rdzy jest berberys pospolity. Z haploidalnych bazy-diospor rozwija się w liściach berberysu ha-ploidalna grzybnia. Po kilku dniach tworzą się spermogonia ze spermacjami. Do dikarioty-zacji dochodzi przez kontakt spermacjów z receptorami spermogoniów o odrębnej płci lub przez kontakt różnopłciowych haploidalnych grzybni w liściu berberysu. Po plazmogamii rozwija się w liściach berberysu dikariotyczna grzybnia, a następnie ecja z dikariotycznymi ecjosporami Z ecjosporami grzyb przenosi się na zboza o^raz trawy i już po 8-10 dniach pojawiają się na nich uredinia. Od tego momentu zaczyna się gwałtowny rozwój choro-

by określany często jako wybuch epidemii. Nasilenie i szkodliwość epidemii zależą od terminu pierwszej infekcji zbóż oraz od liczby infekcji wtórnych spowodowanych przez ure-dimospory. Okres inkubacji choroby po infekcji pszenicy tymi zarodnikami wynosi 10-14    |

dni. Pod koniec okresu wegetacyjnego dikariotyczna grzybnia zaczyna wytwarzać również dlkariotyczne teliospory, które zimują. Do ka-riogamii dochodzi w teliosporach. a do mejo-zy w przedgrzybniach wyrastających wiosną z teliospor.

W Polsce bardzo silne epidemie rdzy żdżbłowoj wystąpiły kilkakrotnie, między innymi w roku 1932, a następnie dopiero po 40 latach, w roku 1972. Epidemie te objęły niemal cały południowo-wschodni i środkowy re|on Europy.

Ochrona zbóż przed rdzami. W ochronie zbóż przed rdzami wykorzystuje się metody agrotechniczne, hodowlane i chemiczne.

Rys. 11.53. Rdza żółta zbóż i traw - Puccima g!u-marrum (wg Muhlcgo 1956); obeciuc P. smformis

Rys. H-55. Cykl rozwojowy rd/y fclźblowcj (Puccinia fpaminis)    Spmmogoma w liściach berberysu