Re exposure of DSC03268

drinki obywatelskie. Miano wyznaczyć je również na ziemiach należąeytb 4 periojkow. Agis chciał takie przywrócić tradycje wspólnych posiłków i Gdyby piany króla zostały zrealizowane, wzrosłaby w Sparcie liczba obywau Jap projekty napotkały jednak silny opór. Żadna z rodzin, które skumuleM w swoich rękach ziemię należącą do wspólnoty, nie chciała jąj oddać dobrną nie. Wielo Spartan przywykło też do stylu żyda dalekiego od ideałów Uk&fj, i było gotowych bronić go sa wszelką cenę. Z inicjatywy eforów Agis uwą auaordowany.

W 235 r. p.n.e. królem Sparty został Kleomenes 111. Dzięki sojuszowi a Związkiem Etolskim wzmocnił on swpją pozycję na Peloponezie, co doprownfafe do wojny ze Związkiem Achąjskim (229 r.\ W bezpośrednim starciu odnićg zwycięstwo i poczuł się dostatecznie silny, aby zrealizować projekty Agisa. W 221 r. dokonał w Sparóe zamachu stanu - zlikwidował urząd eforów i siłą doprotj. dził do nowego podziała ziemi.

Reformy społeczne Kłeomenesa wzbudziły niepokój Aratosa, który obawitł się, le zmiany w Sparde przyczynią się do radykał izaęji nastrojów społecsqtii w innych miastach. Nie ulega też wątpliwości, że Kleomenes zamierał odbób wać hegemonię Sparty na Peloponezie, co bezpośrednio godziło w interesy Zwiyh Acbąjskiego. Szukąjąc sprzymierzeńców przeciwko Sparde Aratos nie zawthd się wezwać na pomoc króla Macedonii, Antygona III Dozona.

Wojna z lat 22S-222 p.n.e. pokazała, te możliwośd Sparty, szczególnie finałowe, są jednak ograniczone. Aby zdobyć fundusze na prowadzenie kampanii, Kleomenes pozwoli) się nawet wykupić kilku tysiącom helotów. Decydująca dla losów tąj wojny bitwa rozegrała się w 222 r. pod Sellaąją, gdzie wojska macedońskie pokonały siły Kłeomenesa. Antygon Dozon zajął Spartę (zdarzyło się to po r»z pierwszy w dzjąjsch tąj polu) i anulował reformy Kłeomenesa, który uciekł do Egiptu 1 tam popełnił samobójstwo po nieudanąj próbie wzniecenia buntu przeciwko Ptoiemeuizowi IV. Zwycięski król Macedonii zorganizował naPelopo-otzie Przymierze Hellenów, rodzaj symmachii, której został hegemonem. Pob naaa Uparta aostsła również włączona do tąj struktury

Pod koniec Ol w. p.tu>. podjęto jeszcze jedną próbę przeprowadzenia refom w Sparde. Jąj autorem był uzurpator Nabis, który zdobył władzę przy pomocy nąjtmników 1 ogłosił się królem. W 207 r. p.n.e. siłą zmuaił bogatych Spartan do oddania ziemi. Rsymianie przez kilka lat bezskutecznie usiłowali pozbawić N* Mm władzy, w końcu w 192 r. został on zamordowany. Po jego śmierci Spartę ijjjgjliaódożwtągka Achąjskiago, co położyło kras jąj wpływom na Pelopooest

tomwiNCJA rzymu. Po raz pierwszy do konfliktu interesów między Rzynaa z Macedonią doszło na terenie Dirii, której część od 219 r. objęta była rzymska pwttktorstsm. Korzystając z faktu, że Rzymianie ząjęci byli wąjną z Hsnafe tafe król Macedonii Filip V (zawarł on nawet aąjuaz z kartagińskim wodwe¹ postanowił wyprzeć ich z Uirii, ale nie odniósł żadnych sukcesów. W tyra koofr kd* ps stronie republiki rsymskiąj opowiedział się Związek Etolaki, co a«b (Uskn idąpe konsskwenąje dla dalszego rozwoju sytuacji w tym rąjonln. Tl tu 1 wojna macedońska toczyła się w latach 215-205 pjut i zakończyła pokojem w Fcynike, na mocy którego Rzymianie zachowali swoje pozycje w Iłirii, ale Filip uzyskał dostęp do Adriatyku.

II wojna macedońska, wszczęta przez Rzymian, miała miejsce w łatach 200--106. Punktem zwrotnym w tym konflikcie było objęcie dowództwa nad armią rzymską przez T. Kwinkcjusza Flamininusa. Zorganizował on bowiem w Greęji silne przymierze antymacedońskie, do którego weszła m.in. Sparta oraz obydwa główne związki, Etolski i Achąjski. Decydującym starciem w tej wojnie była bitwa, którą stoczono w 197 r. p.n.e. na terenie Tesalii, w miejsca zwanym Kynoakefalaj, czyli „psie głowy”. W wynika tego starcia armia macedońska została rozbita i Rzymianie narzucili Filipowi niekorzystny dla niego pokój. Ma mocy jego postanowień król Macedonii utracił kontrolę nad Tesalią i Gracją właściwą oraz musiał zapłacić Rzymowi kontrybucję.

W 196 r. na Igrzyskach Istmijskich w Koryncie Fl&roininus proklamował .wolność Hellenów”, tym samym państwa greckie uwolnione zostały spod zwierzchnictwa Macedonii. W deklaracji tąj nie chodziło o przyznanie Grekom pełnej wolności, było to jedynie uwolnienie od macedońskiego panowania i od tąj chwili Grecja znalazła się w rzymskiej strefie wpływów. Sami Grecy niezbyt roztropnie poczynali sobie z tak nagle odzyskaną niezależnością. Między związkami i poszczególnymi poleis natychmiast rozgorzały walki, a w większości miast dały osobie znać ostre konflikty społeczne. Rzymianie, od których wszyscy oczekiwali korzystnej dla siebie interwencji, starali się przeciwdziałać zbyt rewolucyjnym nastrojom w miastach greckich i udzielali poparcia umiarkowanym politykom reprezentującym interesy warstw posiadąjących.

Wśród rozczarowanych rzymską polityką znaleśli się Etolowie, którzy sa swoją postawę w czasie wojny z Filipem oczekiwali zadośćuczynienia. Niezadowoleni, zwrócili się z propozycją sojuszu do Ant locha III wdągąjąc go tym samym do wojny z Rzymem. Seleukida został przekonany, ta większość poleis greckich gotowa jest wystąpić przeciwko Rzymianom. W rzeczywistości było jednak inacząj. Również Filip pozostał wierny zawartemu pokojowi, za co został przez Rzym nagrodzony częścią Tesalii. Ekspedycja Antiocha do Grecji zakończyła się fiaskiem, a kiedy pojawiła się tam armia rzymska, władca Seleułddów wycofał się do Azji Mniejszej.

Po upływie 25 lat Rzym ponownie rozpoczął wojnę z Macedonią. III wąjna macedońska toczyła się w latach 171-168. Filip już wtedy nie żył, a Macedonią rządził jego syn, Perseusz. W początkach konfliktu odniósł on nawet drobne sukcesy, ale klęska pod Pydną w 168 r. przekreśliła wszelkie nadzieje Perseusza na wygraną w tąj wojnie. Król doetał się do niewoli, a Macedonia została podzielona na cztery niezależne republiki, których mieszkańcy mieli płacić Rzymowi połowę trybutu ściąganego dotychczas przez króla. Surowo ukarani zostali greccy sojusznicy Perseusza. Do Rzymu wysłano wówczas jako zakładników wielu czkmkńw elity rządzącej z miast Związku Aehajskiego. W 148 r. po stłumieniu uzurpacrji Andriskosa, który ogłosił się królem pod imieniem Filipa (twierdził, że jest synem Perseusza >, Macedonia stała się rzymską prowincją.

sn