Re exposure of DSC03314

V 88 r. p.n.e. udało się Rzymianom pokonać resztki sił federacji łtąlikj^ opór stawiały już tylko poszczególne miasta jak Nola w Kampanii obiegana Sofię Wojna sojusznicza zakończyła się jednak częściowym sukcesem pletaion gdy* uzyskały one stopniowo obywatelstwo rzymskie. Rzymianie wpr*». dite cbcąc ograniczyć znaczenie nowych obywateli wpisali ich tylko do 8 bib* zamiast do istniejących 35. Przez to sprzymierzeńcy mieli minimalny wpływy komujach tribusowych. Ich rzeczywistą rolę zmniąjazała jeszcze odlegtośćęd stolicy i trudność przybycia do Rzymu w celu wzięcia udziału w głosowaniu.

Liczba obywateli rzymskich znacznie powiększyła się. Według conzusuftOr. p.n.e. było ich 463 tysiące. Stopniowo wytworzyły się warunki do ostatecs&M} połączenia się bogatych mieszkańców Italii i Rzymian w jedną klasę rządzącą. Rozwinęły się szerzej formy samorządu municypalnego stwarząjąc coraz lepsze możliwości wyodrębnienia się nowęj warstwy społecznej, arystokraci municypalnej. Jednocześnie jednak powiększyła się grupa proletarii w Rzymie, trzeba było rozszerzać ustawy zbożowe i organizować na coraz szerszą skalę rozdawnictwo.

3. Porastania niewolników

Pierwsze powstanie sycylijskie <iss-isz r. p.n.e.>. Schyłek republiki rzym-skiąj to okrra największych powstań niewolniczych. Wielkie skupienie niewolników, zwłaszcza na terenach hodowlanych jak np. Sycylia, połączone z najbardziej bezlitosnym wyzyskiem i okrucieństwem traktowania doprowadziły do fali groźnych powstań.

Pierwsze wystąpienia niewolników w Italii miały jui miejsce na początku II W. p.n.e., ale rzeczywiście potężne powstanie wybuchło w 136 r. p.nA na Sycylii. Hasłem do powstania stał się bont niewolników w posiadłościach Damo-fllooa znanego se swych okrucieństw. Niewolnicy zamordowali pana i jego żonę, dom lehapalfli. Do powstania szybko przyłączyli się niewolnicy z innych majątków, przeważali wśród nich Syryjczycy. Praywódcą ich został Eunus, którego ogłoszono królem; przyjął on popularne w Syrii imię Antiocha. Ośrodkiem nowego jliewińnkseg}* królestwa stało się miasto Henna. Powatańcynie mieli jasno-go programu społecznego i politycznego, nie znieśli niewolnictwa jako systemu. Wolność uzyskiwali tylko d niewolnicy, którzy przyłączyli się do powstania Działiłność powstańców była wyraźnie skierowana przeciwko bogatym. Niszczy-H wielkie raąjątki, mniąjsse posiadłości oszczędzali pozwałąjąc ich właścicielom w dalszym ciągu sąjmośrać się uprawą roli. Koncepcja polityczna państwa Eu-Wwe-Anttocha była wzorowana w pewnym stopnia na monarchii 8ełoukidów, Powstanie sycylijskie trwało 4 lata i przez długi okres Rzymianie niebyli w stanie ge zdławić. Dopiero w 132 r. p.n.e. karta się odwróciła. Rzymianie wydali n» %tylię sfiną armię konsularną pod wodzą Puhłluaaa Rupiliusza, która zdobyto po dłutosym oblęnmiu Tauromenkim 1 Henną. Eunus dostał dą do niewoli i sostd samęcaooy w więzienia, Wielu uczestników powstania stracono.

Owa wielkie powstania sycylijskie wybuchły w dużych skupiskach niewolników jednej narodowości (ze Wschodu hellenistycznego) aefcranych w wyniku prowadzenia wojen łub uprawiania piractwa-

Drugie powbtanie sycylijskie <i04-10i r. pałki. Nowa Ma powstań niewolniczych wybuchła w państwie rzymskim w ostatnich latach II w. p.n.e. Niewolnicy wykorzystali trudność państwa w czasie najazdu Cymbrów i Teutooów. W 104 r. wybuchło w Kampanii koło Kapui powstanie niewolników,    je

stłumić dość szybko. Ale jednocześnie rozpoczęło się znacznie groźniejsze powstanie na Sycylii, tzw. drugie powstanie sycylijskie (104-101 r. p.n.e. ). Jego powodem stało się uprowadzenie wielu mieszkańców sprzymierzonej z Rzymianami Bitynii (w Azji Mniejszą)) i sprzedanie ich w niewolę. Król bityński Nikomedes odmówił udzielenia pomocy zbrojnąj Rzymianom w czasie najazdu Cymbrów i Teutonów, twierdząc, te większość jego poddanych stała się rzymskimi niewolnikami. W tej sytuaęji senat nakazał przywrócenie wolność poddanym państw sprzymierzonych, bezprawnie pozbawionym wolności. Kiedy namiestnik Sycylii zaczął wprowadzać w tycie to zarządzenie, natrafił na opór właścicieli ziemskich. Zrozpaczeni niewolnicy stracili nadzhgę na odzyskanie wolności drogą legalną i chwycili za broń. Podobnie jak w 1 powstaniu sycylijskim zbuntowani niewolnicy wprowadzili ustrój monarchiczny. Królem obrano Sal wi oaza, który przyjął imię Tryfona. Na zachodzie wyspy wybrano drugiego króla, 8ycyt(jcxyka Aten łona, uznał on jednak zwierzchnictwo Tryfona. Królowie występowali przed ludem w koronie, w obszernych chitonach i purpurowej todze, towarzyszyli im liktorowie. Tak więc powstańcy przejęli hellenistyczne i rzymskie symbole władzy. Opór powstańców trwał 3 lata, w 101 r. p.n.e. konsul rzymski Maniusz Akwiliusz zdołał ich wreszcie pokonać. Na przyszłość zakazano niewolnikom na Sycylii noszenia broni.

Powstanie Spartakusa (73-71 r. pnje.). Wrzenie wśród niewolników zostało na pewien czas stłumione, ale wybuchło a nową i niezwykłą siłą w 78 r. p.n.e. Było to Błynne powstanie Spartakusa, nąjwięluzy 1 nąjgrożniąjszy dla Rzymu ze wszystkich bantów niewolniczych.

Gladiatorzy stanowili gran niewolników najbardziej upośledzoną społecznie. Gladiator uczył się władać doskonale bronią po to tylko, aby na aronie zabijać swego brata-niewolnika dla rozrywki okrutną) i bezwzględną) publiczności rzymskiej. Nie było dla niego ładną) perspektywy polepszenia losu, nawet nąjwiększy mistrz we władaniu bronią wiedział, ta dni jego są policzona Trafi wreszcie na silniejszego przeciwnika, który go zabije. Bunt gladiatorów mógł być szczególnie niebezpieczny, bo niewolnicy d umieli świetnie władać bronią. Toteż w szkołach gladiatorów panował bardzo surowy rygor, przygotowane były wszelkie środki na wypadek jakiąj kol wiek próby buntu. Pomimo to prawdopodobnie w 78 r. p.n.e. w słynnej szkole gładlatorzkfą) Lentu!usa Batiatusa w Kapui zorganizowany został spisek, do którego należało dudo dwustu ludzi. Spisek wykryto, ale 78 niewolników zdołało uciec i schronić alę na pobliskiej górze

468