S5001385

132

je na pojawienie się niemowlęcia. Dziecko musi nastawićsię na to, że teraz będzie musiało podzielić się swoją mamą z bratem czy siostrą.

W przypadku ponad trzyletniej różnicy wieku relacje między starszym rodzeństwem a niemowlęciem bywają mniej problematyczne, ponieważ dziecko ma już wtedy intensywniejsze kontakty ze swoimi rówieśnikami bądź grupami osób, z którymi się identyfikuje, i nie jest w związku z tym zdane tylko na uwagę swojej mamy.

Aby uniknąć problemów, polecałbym mamom, żeby odpowiednio wcześnie włączyły starsze dziecko w czas oczekiwania: Dobrze jest opowiedzieć mu jak najwięcej o mającej przyjść na świat istotce, włączać je we wszelkie przygotowania, pozwolić mu posłuchać bicia serca maleństwa i opowiadać, jak to było, gdy ono przychodziło na świat. Wiele dzieci cieszy się, kiedy prosimy je o radę 1 na przykład jaką kołderkę, zasłonki czy pluszaki powinno sprawić się braciszkowi albo siostrzyczce. Zanim pojawi się niemowlę, dobrze jest zapisać starsze dziecko na jakieś zajęcia sportowe, warsztaty dla majsterkowiczów itd. (w których oczywiście nie uczestniczy mama).

Kiedy maleństwo jest już na świecie, nie wolno trzymać go „pod kluczem”, lecz pozwolić rodzeństwu pomagać przy jego pielęgnacji. Już w pierwszych tygodniach można starsze dzieci dopuścić do opieki nad maluchem (oczywiście pod czujnym okiem rodziców). Tak więc trzylatek może przytrzymywać buteleczkę, kiedy siostrzyczka z niej pije, pomagać po kąpieli w wycieraniu dzieciątka bądź też w prowadzeniu wózka na spacerze.

Wspólny czas przytulania znacznie polepsza stosunki między rodzeństwem. W każdym razie ważne jest, aby zarezerwować czas dla starszego dziecka. Należy świadomie zaplano-

wać sobie taki czas i nie być wiecznie zajętym młodszą pociechą, ponieważ w przeciwnym razie w bardzo krótkim czasie sprowokuje się zachowania wywołane zazdrością.

Ki^stynlca ma dwa lata, kiedy na świat przychodzi jej braci-%ek. Rodzice dziewczynki nieco się martwią, poniewat obawiają się, te mata zareaguje niezadowoleniem, kiedy przestanie być u/centrum zainteresowania. Obau/y te okazują się jednak nieuzasadnione: córeczka zdecydowanie oświadcza, te brat jest troszkę i jej dzieckiem. Godzinami obserwuje codzienną pielęgnację malucha i jest zafascynowana jego reakcjami. Rano swoje pierwsze kroki kieruje do pokoju braciszka, aby sprawdzić, co chłopczyk robi. Również później, kiedy Krystynka dawno przestała być większa od swojego brata, oboje mają ze sobą dobry kontakt.

Wraz z wiekiem ulegają zmianie również problemy. Sytuacja staje się trudna, kiedy jedno z dzieci ma lepsze wyniki w nauce niż drugie i stawiane jest przez rodziców za wspaniały przykład. Zasadniczo nie należy porównywać dzieci ze sobą. Dziecko, które ma poczucie, że jest mniej warte niż jego siostra czy brat, nie będzie się więcej starało. Zamiast porównań, które wzmacniają rywalizację, lepiej stosować pochwały’, działające najbardziej motywująca. Na przykład: za szkolne wyniki nie wolno chwalić dziecka, porównując z innymi uczniami. Sformułujmy to w ten sposób: „Marcin, naprawdę się cieszę, że napisałeś dzisiaj sprawdzian z matematyki na rrójkę i dzięki temu ostatecznie poprawiłeś się na trzy” - nawet jeśli pozostałe rodzeństwo bez problemu ma z matematyki piątkę.

Należy unikać w miarę możliwości konkurencji między rodzeństwem. Jeśli dzieci wzajemnie donoszą na siebie, nie wolno takiego zachowania wspierać. Nigdy nie chwalcie ani też nie nagradzajcie dziecka przywilejami za skarżenie.