S5008158

Ryc. 18.

Kamienne iaraa obrotowe (wg H. Hofmcistcra,

F. Schlettego j |. Filipa)

czworokątnej chaty z celtycką ceramiką malowaną. Były tu akompy cienkościenne z delikatnej gliny (typu stradonickiego), toczone na kole garncarskim, malowane w białe pasy na czerwonym tle. Bliską do nich analogię stanowią naczynia pochodzące z czworokątnej chaty z piecem układanym z kamieni, z żelaznymi narzędziami w Holi-hradach kolo Zaleszczyk, w Hryniowie kolo Bobrki, gdzie przed II wojną światową badania prowadzili T. Sulimirski i M. Smi- I szko.

Inną zagrodę celtycką odkryto w Krzc-sławicach koło Krakowa. Była to półzie- I mianka czworokątna o dostrzegalnej jeszcze konstrukcji słupowej. W wypełnisku jamy obok ceramiki lepionej ręcznie znajdowały się toczone na kole skorupy malowano. Brak natomiast było tak pospolitych naczyń grafitowych. Skorupy nawiązują do stradonickich, a więc do tych, które znaleziono także w Tyńcu i Podłężu, poświadczając jeszcze raz, iż nie są to Jmporty”, lecz miejscowa produkcja.

Badania prowadzone w ostatnim trzydziestoleciu przyniosły znacznie więcej danych w tym zakresie. Do bardziej interesujących należą odkrycia w Dalewicach (woj. Kraków) i Pełczyskach (woj. Kielce).

Nad brzegiem małej rzeczki Scieklec, dopływu Szreniawy, znajduje się wieś Dale wice. Już w 1933 r. w rejonie I znaleziono resztki osady la-teóskorzymskiej. Była to czworokątna ziemianka, jama oraz palenisko kamienne. Wypełni&ko jamy zawierało celtyckie skorupy toczone na kole, skorupy z naczyń lepionych ręcznie, tygielek, trochę żużli i kilka •korodowanych przedmiotów żelaznych, bliżej nieokreślonych. Jeden z fragmentów ceramicznych był malowany — na czerwonym tle białe pasy typu stradonickiego. Nie jest wykluczone, że znajdowała się tu kuźnia pochodząca z okresu rzymskiego.

W ćmie badan w 1957 r. na wysokim cyplu terasy lessowej odkryto tam nowe domostwo (nr 1) o powierzchni 10 m*. Miało ono kształt czworokąta, a związane było z siedmioma kolistymi jamami o przekroju cylindrycznym lub gruszkowatym. Wejście znajdowało się od wschodu. Jamy wylepione gliną o średnicy 40-150 cm służyły jako piwnice i składy. Ceramika celtycka występowała tylko przy domostwie, natomiast fragmenty z naczyń lepionych ręcznie tylko w owych jamach. Na fakt ten należałoby zwrócić baczniejszą uwagę, zważywszy, iż były to jedne i pierwszych metodycznie prowadzonych badań na osadach. Taki układ esy rozkład ceramiki świadczyłby o różnym jej zastosowaniu w gospodarstwie przez mieszkańców' tego domostwa. W jamie nr 8 obok ceramiki znaleziono płaski celtycki przęśłik czy krążek i wapienie.

Drugi dom czworokątny nieco większy otoczony był rowem głębokim na 70 cm i oddalonym od domu o trzy metry. Tworzył on nieregularny trójkąt z wyraźnym wejściem od strony wschodniej. Nie jest wykluczone, ie są to pozostałości po ogrodzeniu. Ten kompleks mieszkalny można by nazwać zagrodą i jak słusznie sugeruje J. Gromnicki — który prowadził tu badania — zamieszkiwać go mógł naczelnik rodu, starszy — wódz.

Wypełnisko domu, podobnie jak rowu, stanowiła zbita brunatna ziemia, w której znajdowały się opalone kamienie, węgielki, duża ilość skorup szarych naczyń grubościennych lepionych w ręku, cienkościenne, toczone na kole garncarskim, podobne były do celty duch. Większość ich należała do typu grafitowych, wiaderkowatych z pionowymi żłobkami. Znaleziono tu tylko jedną skorupę barwy czerwonej typu stradonickiego. Wewnątrz ziemianki była też część żelaznego okucia oraz kilka niezidentyfikowanych przedmiotów* żelaznych, a na zewnątrz domostwa tulejka włóczni żelaznej. W pobliżu tego domu znajdowało się kilka jam zasobowych z ceramiką ręcznie lepioną, a w ziemiance nr 36 zostały znalezione żarna rotacyjne.

Ziemianka nr 73 zawierająca większą ilość ceramiki celtyckiej wkopana była w domostwo datowane skorupami środkowo- i późnolateń-skimi. W sumie: w trzech chatach i kilku jamach, znaleziono celtycką ceramikę toczoną na kole szarą i grafitową, zdobioną podłużnymi rowkami, przemieszaną z lepioną ręcznie. Wydaje się, iż północna część terasy rzecznej zajęta była przez osadę lateńską, której ziemianki były w większości rozplanowane ■

A