SAM82

MfcbpołgtangjntaMwWtDoawItta.

Kwaśniewski, który nawiązał przyjacielskie stosunki z prezydentem Leonidem Kuczmą (rządzącym w Kijowie od 1994 r.) i bardzo często się z nim spotyka), przymykając oko na niektóre niedemokratyczne metody sprawowania władzy przez Kuczmę. Także w stosunkach poi- j sko-ukraińskich istniały długo nierozwiązane problemy z przeszłości (min. mordy na Wołyniu podczas H wojny światowej, powojenna akcja „Wisła” polegająca na przymusowym wysiedleniu ludności ukraińskiej z rejonu Bieszczad). W maju 1997 r. Kwaśniewski i Kuczma podpisali „Oświadczenie o zgodzie i pojednaniu”, odnoszące się do wspólnej bo-leśnej historii, ale sprawa otwarcia polskiego Cmentarza Orląt ciągnęła się jeszcze kilka lat.

Gdy na Ukranie w listopadzie 2004 r. doszło do ostrego kryzysu w związku ze sfałszowaniem wyników wyborów prezydenckich (rywalizacja między prorosyjskini Wiktorem Janukowyczem a prozachodnim Wiktorem Juszczenką), za pośrednictwem m.in. prezydenta Kwaśniewskiego zorganizowano w Kijowie obrady Okrągłego Stołu, podczas których uzgodniono, że konflikt należy rozwiązać środkami politycznymi poprzez zaakceptowanie werdyktu Sądu Najwyższego. Ukraiński Sąd Najwyższy uznał wybory za nieważne i zarządził ich powtórzenie.

Doszło do tzw. pomarańczowej rewolucji (ukr. IlOMspaH-ucw pesomomO- Wydarzenia te miały miejsce od 21 listopada 2004 do 23 stycznia 2005 r., czyli od zakończenia drugiej tury wyborów prezydenckich, do czasu złożenia przysięgi prezydenckiej przez Wiktora juszczenkę. Nazwa została nadana od pomarańczowego koloru, kloty był symbolem sztabu wyborczego juszczenki.

Zwycięstwo w II turze wyborów prezydenckich promoskiewskie-go kandydata - popieranego przez ustępującego prezydenta Kuczmę premiera Janukowycza - zostało zakwestionowane przez demokratyczną opozycję i jej lidera juszczenkę

Od momentu rozpoczęcia demonstracji w Kijowie Ukrainę popierała Polska. Organizowano wiece, marsze, protesty i koncerty wspierające rewolucję. Kijów odwiedzili rn-in. Uch Wałęsa i Aleksander

Kwaśniewski, a także przedstawiacie liczących się partii politycznych: Bronisław Komorowski (PO) i Lech Kaczyński (PSS) oraz delegacja pidakii 8 parlamentarzysz marszałkiem Józefem Oleksym.

Nowemu elektowi pospieszył z gratulacjami prezydent Putin. ale w akcie protestu na kijowskim placu Wolności zebrało się około 200000 demonstrantów. domagając się powtórzenia wyborów. Zaistniała groźba użycia siły wobec demonstrantów. W tej sytuacji prezydent Kuczma mód! się do prezydenta Kwaśniewskiego z prośbą o pomoc w rozwiązaniu kryzysu. Do apelu dołączył się również Juszczenko. Polska dyplomacji z dużym rozmachem przygotowała rozmowy Okrągłego Stołu, uzyskując wsparcie min. amerykańskiego prezydenta G.W. Busha.

W rezultacie dramatycznych rozmów z udziałem Janukowycza i przedstawiciela Unii Europejskiej. Javiera Solany. strony zgodziły arę na powtórzenie drugiej tury wyborów, która odbyła się 26 grudnia pod międzynarodowym nadzorem (m.in. ob. 3000 Polaków). Jusz-czenko pokonał w niej Janukowycza i objął urząd prezydenta.

Polska i Europa śledziła aktywność prezydenta Kwaśniewskiego, który dzięki zażyłości z Kuczmą, wyczuciu sytuacji i zręczności pomógł Ukraińcom bezpiecznie wyjść z najcięższego kryzysu od chwili niepodległości. Była to zarazem znacząca porażka Rosji ze względu na prozachodnią orientację Juszczenki.

I Polski minister spraw zagranicznych. Adam Daniel Rotfeld, w swoim txpose, kilka tygodni po zwycięstwie Juszczenki. deklarował, że zostaną „dołożone wszelkie starania, aby stworzyć solidne i jednocześnie praktyczne podstawy wzajemnych stosunków na poziomie społeczeństw", Wyrażał przy tym przekonanie, że aktualna sytuacja umożliwia „trwały powrót Ukrainy i Europy Wschodniej na porządek dzienny spraw ważnych' w UE i NATO.

Ada u D« *T* R tfeśd(u* 4    1938 » wftwmytti i k I---a)

- dyplomata ■»*»» tprmm zagranicznych RP od 5 ityczma 2005 do n pal    2005 foku- W L 1961-1989 pracował w Potskim

ln*tytucłr Spraw Międzynarodowych w Warizawtc. W L 197A-197S .............................. ń t i ¹ Wspót