ScannedImage 68

178 -

68

li się nawiązać przyjazno stosunki . Szczególne wrażanie zrobiły na ludność* pieniądz o, jakie otrzymywali; za każdą nawet drobną, wyświadczoną przysługę płaoili Japończycy nowymi nieznanymi dotąd ludnośoi pieniędzmi. Iłowe pieniądze, papierowe, mogły pływaó po wodzie, natomiast stare australijskie szylingi (bilon) od razu szły na dno. Nowo

V zatem pieniądze, według przekonań Wyspiarzy, były bardziej wartośeio-*

we, niż stare. Wszystko co otrzymywali było dobre, lepsze niż dawne przedmioty i narzędzia. Wyposażenie t.eohniozno armii japońskiej również wprawiało ludność w zachwyt i utwierdzało w przekonaniu, że teraz wraz z nadejśoiem Japończyków nastały nowe, lopaze czasy dla lTowogv±-_ nejozyków.

Pogłoski o nowyoh pieniądzaoh szybko rozchodziły się po olcołioy. Zaczęto biidować nowe domy, aby można było pomieścić w nich nowe pie-niądzo, które czekają na stojąoych u wybrzeży okrętach japońskioli. Wzmogły się of iary składano na cześć duchów i przodków, aby ńio, zwlekali z przybyciem na ląd i przynieśli ze sobą cargo, szczególnie zaś nowe pieniądze. Przywódcy wiosic owi sachęoali ludność do zawierania znajomości z żołnierzami japońskimi, aby zyslcaó ioh przyjaźń i nie zrazić sobie ewentualnych przodków. Wiele kobiet tubylczych miało dziooi z Japończykami, Uważano, że Biali, również misjonarze, choą przeszkodzić Wyspiarzom w zdobyciu nowych pieniędzy, dlatego denunojowano ioh, o-skarżono i oczerniano tale długo, aż wreszcie pod koniec kwietnia 19^3 r, byli zmuszeni opuśoić stację misyjną. Sytuacja stawała się coraz bardziej napięta, gdyż pojawiły się głosy, aby wymordować wszystkich Australijczyków i Chińczyków tam przebywających} Japończyoy dali Wyspiarzom wolną rękę; mogli oni postępować w tym zakresie tak, jak uważali za słuszne. Ponieważ zaś przodkowie (Japończycy) wyrażają zgodę, nie trzeba się niczego obawiać; można stosować wszystkie śroc&dL prowa-dząoe do zdobyoia cargo. Cargo Jednak ni© nadohodziło, wielki© okręty s nowymi pieniędzmi nie przybiły do brzegu, pewnej zaś nocy pod konleo 19^ r, nagle zniknęły wraz z wszystkimi przodkami (żołnierzami) i darami i Już nigdy więcej się nie pokazały, W rozgoryczeniu zburzono wszystkie nowo wybudowane domy mająoe służyć za pomieszozenia dla no-. wych pieniędzy i spalono Je, równocześnie składając ofiary z płodów ziemi na grobach poległych żołnierzy, aby jeszcze raz spróbować nakłonić przodków do przybycia z oargo. Z początkiem jednak 19^6 r, przyszli nie Japończycy, lecz Biali i zaozęli wprowadzać nowy porządek; przynieśli też ze sobą nowe pieniądze, ale inne od oozekiwanyoh, Viara w nadejśoie cargo i japońskioh nowych pieniędzy stopniowo wygasała.

I. Schwab, art.oyt,, s. 236-237; N.M. Bird, Xs.there Danger of Postwar Flare-up among New Guinea Natives?, Paoifie Islands Monthly 11/19^5/69; J. Sterr, Zwisohen Oeisterhaus und Katbedrale, Modling bei Vien 193P; A. Lommel, art.oyt., 8. 39*