Scan0016 (31)

r?ęr

Tylko przy takim układzie stosunku między nauczycielem akademickim i studentem można zapewnić zgodny z zasadami nauczania przebieg procesu kształcenia i osiągnąć pożądane rezultaty dydaktyczno-wychowawcze.

«23SS5SSa*5E£($2

METODY NAUCZANIA I UCZENIA SIĘ

W działalności dydaktyczno-wychowawczej zarówno nauczyciele akademiccy, jak i studenci posługują się odpowiednim układem świadomie realizowanych czynności i środków w celu osiągnięcia zamierzonych rezultatów. Zespół zatem czynności i środków stosowany przez nauczających i uczących się, ,za pomocą którego eksponuje się odpowiednie treści kształcenia, określa metody dydaktyczne. Metoda dydaktyczna jest to systematycznie stosowany sposób pracy nauczycieli akademickich i studentów, umożliwiający osiągnięcie pożądanych celów kształcenia.

W procesie kształcenia w szkole wyższej stosowane są takie metody dydaktyczne, jak wykłady, seminaria, praca z podręcznikiem i piśmiennictwem naukowym, nauczanie programowane, metody sytuacyjne, ćwiczenia laboratoryjne, metody instruktażu, pokaz przedmiotów lub czynności, metody inscenizacji, nauczanie problemowe, sprawdziany ustne, sprawdziany pisemne,-metody testów wiadomości i umiejętności, programowana kontrola postępów uczących się, obserwacja studentów w toku ich pracy, samokontrola własnych postępów w nauce i inne.

Dominującym elementem każdej metody kształcenia jest odpowiedni zespół czynności, nauczania i uczenia się. Gd właściwego doboru tych czynności zależy jej charakter i wartość. Nauczyciel akademicki dokonując wyboru odpowiedniej metody kształcenia powinien więc zwracać uwagę, czy uwzględnia ona dotychczasowe wiadomości studentów, umożliwia opanowanie przez nich nowych treści, zapewni utrwalenie zdobytych wiadomości i umiejętności oraz ułatwi kontrolę i ocenę postępów w nauce.

Należy podkreślić, że przedstawione metody dydaktyczne nie stanowią jakiegoś uniwersalnego sposobu lub zespołu sposobów, który zawsze będzie skuteczny bez względu na osobowość nauczyciela akademickiego. Przeciwnie, nawet najlepsze spośród nich mogą okazać się zawodne, jeżeli będą stosowane przez nauczyciela akademickiego lub studenta, który nie umie się nimi posługiwać. I odwrotnie, utalentowany, nauczyciel akademicki lub szczególnie uzdolniony student, nawet w trudnych warunkach dydaktycznych, może osiągnąć dobre wyniki nauczania — uczenia się. Każda metoda działania stosowana w procesie dydaktycznym może być modyfikowana i dostosowana do potrzeb konkretnego przedmiotu nauczania. Również każdy nauczyciel akademicki i student może, zależnie od sytuacji dydaktycznej, stosować określoną metodę kształcenia.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE

Nieodzownym elementem systemu dydaktycznego są środki nauczania — uczenia się. Racjonalnie stosowane w znacznym stopniu przyczyniają się one do wydajniejszej pracy kształceniowej. Przez „środki dydaktyczne" należy rozumieć przedmioty materialne, umożliwiające oiptymalizację procesu kształcenia. W dydaktyce szkoły wyższej stosowane są zarówno środki proste, jak i złożone.

Środki proste to:

1) teksty drukowane — podręczniki, skrypty, książki naukowe i popularnonaukowe, zbiory zadań ćwiczeniowych, poradniki, wydawnictwa albumowe, regulaminy, instrukcje do nauczania przedmiotów specjali-

27