Scan10009 (10)

inny (tzw. transfer) bywa różny. Bardzo często transfer jest tak | słaby, że dla każdego nowego działania angażującego zaburzoną I funkcję potrzebne są specjalne ćwiczenia wyrównawcze.

Mimo stosunkowo słabego przenoszenia się wprawy w zakresie § zaburzonej funkcji, każde jej usprawnienie w jednym rodzaju działa® nią przyczynia się do szybszego osiągania pozytywnych wyników I w zakresie innego działania. Jeśli więc dziecko osiągnie dobrą spraw- 1 ność danej funkcji w ćwiczeniach na materiale nieliterowym, łatwiej 1 robi postępy w analogicznych ćwiczeniach z zakresu usprawniania | czytania i pisania.

Przenoszenie się sprawności z jednego zakresu działania na inny 1 i pełne usprawnienie zaburzonego procesu w zasadzie następują szy- i bciej u dzieci, u których zaburzenia fragmentaryczne są mniejszego | stopnia i występują w zakresie tylko jednej funkcji.

Można też Spodziewać się szybszego uogólniania się wprawy 1 wtedy, gdy rozpoczynamy pracę wyrównawczą z dzieckiem wcżeśnie —- i już w wieku przedszkolnym.

W naszej praktyce miałyśmy szereg przykładów uchronienia dzie- J ci przed trudnościami w nauce dzięki intensywnej pracy wyrównawczej w ciągu roku przed pójściem dziecka do szkoły. A oto jeden | z nich:

Adam S. został zgłoszony do poradni, gdy miał ukończone 6 lat. i Matka przed jego urodzeniem poważnie zachorowała i bardzo źle 1 czuła się przez prawie cały czas ciąży. Dziecko po urodzeniu było 1 bardzo Słabe, obawiano się, że nie uda się go utrzymać przy życiu. J Przez cały okres niemowlęctwa chłopiec ciągle chorował, wiele czasu J spędzał w szpitalu. W związku z tym jego rozwój psychofizyczny był i opóźniony. W momencie zgłoszenia do poradni stan zdrowia Adama j był dostateczny. Okresowo pojawiały się tylko ataki astmy. Wagal i wzrost były w normie. Jednak rozwój psychomotoryczny był opóź- | niony. Poziom rozwoju umysłowego był obniżony o ponad rok. i W jeszcze Większym stopniu obniżona była sprawność analizy i syn-1 tezy wzrokowej i słuchowej oraz sprawność manualna. Adam miał przy tym wadę wymowy — nie wymawiał „r” i źle wymawiał wszy-j stkie dźwięki dentalizowane.

Ćwiczenia wyrównawcze rozpoczęto od poprawiania artykulacji i i sprawności manualnej. Jednak do końca roku szkolnego nie udało!

glę osiągnąć pełnej poprawy w obu zakresach. Nadal też bardzo ulu bil była sprawność analizy i syntezy słuchowej i wzrokowej, których ćwiczenie ledwie rozpoczęto. Na wniosek psychologa i za zgodą rodziców odroczono Adamowi na rok obowiązek szkolny. Stwierdzone zaburzenia rozwoju niewątpliwie powodowałyby poważne trudności w nauce.

Przez następny rok szkolny kontynuowano zajęcia wyrównujące Bm/.ystkie braki chłopca. Poprawa była wyraźnie widoczna zarówno w zakresie wymowy, jak i analizy i syntezy wzrokowej i słuchowej, N także sprawności graficznej chłopca.

W następnym roku szkolnym Adam rozpoczął normalną naukę I nie sprawiała mu ona trudności. Osiągał wyniki dobre i bardzo dolne. Również w kolejnych latach pobytu w szkole nie miał poważniejszych trudności.

Nie zawsze jest możliwe takie wyrównanie braków dziecka przed pójściem do szkoły, na pewno jednak intensywna praca wyrównawcza w okresie przedszkolnym zawsze przyczynia się do szybszego Mlągnięcia pełnego wyrównania braków dziecka. Należy więc dążyć do rozpoznawania zaburzeń rozwoju u dzieci i podejmować pracę Wyrównawczą jeszcze przed podjęciem nauki szkolnej. Temu między innymi miały służyć wcześniejsze zapisy do szkoły, połączone z obserwacją oraz wprowadzane zajęcia wyrównawcze na terenie przed-g/koli.

Dla właściwego prowadzenia zajęć usprawniających zaburzone procesy psychomotoryczne nanczyciel-terapeuta musi wiedzieć, jakie RN bu rżenia występują u danego dziecka. Dlatego każde dziecko, U którego obserwujemy trudności w nauce czytania i pisania, powinno być przebadane przez psychologa, który przekazuje wyniki badań

Nauczycielowi*

Podobnie jak zakres wprawy w obrębie danego analizatora może hvć mniej lub bardziej ograniczony, tak też zakres zaburzenia może być różny. Zaburzenie może dotyczyć tylko niektórych funkcji analizo lora i powodować trudności tylko w niektórych rodzajach działaj Ilia. l ak np. niektóre dzieci mogą mieć trudności tylko w prawidłowym ujmowaniu ukierunkowania form geometrycznych. U większości dzieci 7-letnich zaburzenia spostrzegania wzrokowego dotyczą tylko spostrzegania form geometrycznych — abstrakcyjnych i tylko

13