czeń #ruchowych wprowadzać w przerwach między innymi zajęciami wyrównawczymi lub na początku zajęć w danym dniu, jeśli dysponujemy odpowiednim pomieszczeniem i dostateczną ilością czasu. Mogą to być ćwieczenia pogłębiające wdech i poprawiające koordynację oddechu z ruchami ciała. Np. na wdech dzieci unoszą ręce do góry, a w czasie przedłużonego wydechu powoli je opuszczają. Mogą przy tym na jednym wydechu długo wymawiać samogłoski. Mogą to być też ćwiczenia poprawiające orientację dziecka w stronach ciała (piszemy o nich w rozdziale III s. 100).
Ćwiczenia ruchowe powinny odbywać się tylko wtedy, gdy mamy dostateczne warunki do spokojnego ich przeprowadzenia. W przeciwnym razie mogą one powodować zbytnie napięcie emocjonalne u dzieci, utrudniające koncentrację uwagi na następnych zadaniach.
W pracy reedukacyjnej muszą być uwzględniane wszystkie podstawowe zasady pedagogiczne, obowiązujące również w pracy szkolnej. Nadajemy im jednak specjalne znaczenie. Często muszą one być pełniej i konsekwentniej realizowane niż w normalnej pracy pedagogicznej. Omawiając je chcemy wykazać ich specyficzny sens w pracy wyrównawczej.
I MOŻLIWIE PEŁNA INDYWIDUALIZACJA PRACY Z KAŻDYM DZIECKIEM
Podejmując pracę reedukacyjną musimy zdawać sobie sprawę z tego, iż konieczne jest dostosowywanie jej do właściwości i potrzeb każdego dziecka, że nie można z całą pewnością z góry ustalić przebiegu tej pracy.
Stale więc musimy dobierać ćwiczenia, dostosowywać czas trwania poszczególnych zajęć i etapów pracy do aktualnych potrzeb dziecka.
h/ebicg pracy z dzieckiem zależy przede wszystkim od tego, ((burzenia fragmentaryczne powodujące dysleksję występują i'<1 dziecka i jaki jest stopień tych zaburzeń.
■|>|yy /u bu rżeniu tylko analizy i syntezy słuchowej główny nacisk położyć na ćwiczenie tego procesu. Możemy jednak w du-m llopniu ułatwiać dziecku początkowe ćwiczenia przez odpowie-mmf Kojarzenia wzrokowe. Przy zaburzeniu analizy i syntezy wzro-^■gj wprowadzamy więcej zajęć usprawniających spostrzeganie przy czym pomocą może tu być dobra analiza słuchowa. ^Brudniejsza jest praca z dzieckiem, gdy zaburzona jest sprawność Ir/cch analizatorów. Nierzadko występuje równoczesne za-Stfiue ar lalizy i syntezy wzrokowej i słuchowej.
^Hfdzo często zaburzenia spostrzegania wzrokowego wiążą się ^Hyr/riiiumi percepcji kinestetyczno-ruchowej. Oczywiście w tych ^^fcpiulkucli konieczne jest stosowanie wielu różnych ćwiczeń uspra-w li poszczególne procesy i ich koordynację. Zwykle też pra-^Bgyinic nawcza trwa wtedy dłużej niż przy zaburzeniu w obrębie analizatora. Na ogół też im większe jest obniżenie sprawno-; fH daliogo analizatora, tym trudniej jest wyrównać braki dziecka. Jidnak przypadki, że wyuczalność dziecka jest bardzo słaba niezbyt dużych zaburzeń w obrębie jednego analizatora, długi czas nie udaje się przezwyciężyć trudności dziecka, /aluirzeniami trzech wymienionych analizatorów, w pracy ^^HpMWc/cj musimy uwzględniać również inne braki i właściwości ^pi, n także jego aktualne umiejętności szkolne. Z dziećmi dy-^^w/iimiii. u których występują zaburzenia lateralizacji, trzeba specjalne ćwiczenia usprawniające rękę, którą dziecko ma u często też ćwiczenia wyrabiające tendencję do kierunku i kiorun ku patrzenia od strony lewej do prawej.
■rum reedu kacyjna jest znacznie utrudniona, jeśli obok podsta-pyi li zaburzeń powodujących dysleksję dziecko ma specjalne tru-Hw nauce na skutek wadliwej wymowy. Zwykle dziecko myli ■f odpowiadające tym dźwiękom, które wadliwie wymawia upo-^^wi|c je. Ma też trudności z rozpoznawaniem tych dźwięków * *ł#Witch,
^Pltt poprawienia artykulacji dziecka konieczne są specjalne ćwikła pr owadzone przez logopedę. Reedukator powinien orientować
29