42
CO TO JEST NARÓD?
dokonaniach aktualnyinteresnarodu. Prowadziło to nietóedy do sytuacji, że kultura jednego narodu odmawiała istnienia kulturom innych narodów albo służyła jako uzasadnienie misji cywilizacyjnej jednego narodu względem innych, Kultura jest bardzo ważnym elementem narodu i- podstawowym, czyar nikiem narodowotwórezym, integrując wspólnotę narodową i wyrażając jęj-ukryte resentymenty oraz pragnienia, ale może także być czynnikiem dzielącym? i separującym^ narzędziem dyskryminacji i bezpardonowej walki politycznej Konkretna kultura uznanaz:a jedyną właściwą: i autentyczną może być pretekstem do wykluczania i nietolerancji, może usprawiedliwiać ekspansję terytorialną i podporządkowanie jednej wspólnocie kulturowo-narodowej innych wspólnot. .
Naród to wspólnota posiadająca własne państwo lub dążąca do jego posiadania Istnienie własnego państwa nie jest elementem koniecznym bycia narodem -* jest wiele, przykładów narodowi .które istniały lub .istnieją, nie mając własnego bytu politycznego - jednak wśród członków narodu musi występować dążenie do posiadania własnej organizacji politycznej ,Może istnieć naród bez pani stwa, ale nie może istnieć naród beż mapeń uiwla®apn państwie, i ta właśnie cecha odróżnia wspólnotę, narodową od narodowości i. .grupy etnicznej. Jeśli wśród członków wspólnotynie ma pragnienia posiadania własnego politycznego dachu nad głową; to nie jest ona w pełni ukształtowanym narodem*
Hj Jedno państwo może zamieszkiwać kilka narodow i mogą one tworzyć wielonarodowe społeczeństwo - przykładem Wielka Brytania,, ąle- może też być odwrotnie: jeden naród żyje w dwóch państwach i tworzy dwa społeczeństwu, niekiedy bardzo się różniące przykładem dwa państwa niemieckie istniejące do 1989 roku i do dziś istniejące dwa państwa koreańskie (prawdopodobnie w niedalekiej przysziościdwa państwa albańskie). Na państwo składa się*wyodrębnione terytorium, ludność na nim zamieszkała i rząd sprawujący na tym terytorium wsadzę zwierzchnią, jak pisał Max Weber, „posiadający monopol na prawomocne sprawowanie przemocy”. O ile państwo jest strukturą polityczną, celowościową i instrumentalną, o tyle naród jest wielowymiarową wspólnotą autoteliczną, bez wyraźnie wyartykułowanych funkcji, angażującą emocjonalnie. „W rozważaniach o narodach jest wiele pasjj i identyfikacji, podczas gdy w rozważaniach o państwie przeważa terminologia rozsądku i korzyści” (Calhoun 2007, s. 11). Znaniecki uważał, że naród i państwo oparte są na dwóch odmiennych zasadach: pierwsze na zasadzie przodownictwa i przykładu narodowych litrów, drugie na zasadzie przymusu i władzy (Cyceron mówił o dwóch rodzajach posłuszeństwa: wobec auctoritas i wobec imperium. Pierwsze było oparte na szacunku'wobec Cnoty, drugie na respekcie wobec siły). Podczas gdy podstawą integracji narodu jest przykład idący od narodowych