ScannedImage 35

7. Monarcha siedzący na tronie w otoczeniu świty

8. Fragment Koranu maghrebińakiego

Pierwsze miejsce wśród starożytnych ód zajmowały tak zwane „Siedem Mu'allaqat‘^c (zawieszone). Są one wciąż nznawane w całym świecie arabskim za arcydzieła kompozycji literackiej. Krążą legendy, że wszystkim tym odom zostały przyznane doroczne nagrody na targach w 'Ukaz; każda z nich wpisana była złotymi literami-i zawieszona na ścianach Ka'by ^u. Ich geneza jest następująca: w 'Ukaz, pomiędzy Nahla i at-Ta’ifem w al-Higazie, odbywał się doroczny targ, pewnego rodzaju spotkania literackie, dokąd przybywali bohaterowie poeci, aby sławić swe wspaniałe wyczyny i ubiegać się chciwie o największy zaszczyt. Poeta zdobywał sobie sławę tutaj lub nigdzie. Targi (sug) z 'Ukaz były w czasach przedmuzułmańskich swego rodzaju Acadćmie Franęaise Arabii.

Doroczny targ, jak wiadomo, odbywał się podczas świętych miesięcy, kiedy walki były zakazane. Pogański kalendarz arabski był, podobnie jak późniejszy kalendarz muzułmański, księżycowy; pierwsze trzy miesiące sezonu wiosennego, tj. du al-qa'da, du al-higga i muharram, zbiegały się z okresem pokoju. Targ dostarczał licznych sposobności do wystawienia rodzimych produktów oraz wymiany towarowej. Łatwo możemy sobie wyobrazić synów pustyni zdążających tłumnie na te doroczne pokojowe zgromadzenia, wałęsających się i zatrzymujących się wokół kramów, popijających wino daktylowe i rozkoszujących się w całej pełni melodiami śpiewanymi przez dziewczęta.

Chociaż pierwszą odą, która rzekomo miała pozyskać życzliwość sędziów z 'Ukaz, był utwór Imru’ al-Qajsa (zm. około 540), to nie próbowano dokonać żadnej kompilacji Mu'allaqat aż do późnego okresu omajjadzkiego. Hammad ar-Kawija, słynny rapsody sta, którego twórczość rozwijała się pomyślnie w połowie VIII w., wybrał Siedem Złotych Ód, niewątpliwie spośród wielu innych, i zestawił je w odrębną grupę. Zbiór ten jest przetłumaczony na większość języków europejskich ¹².

POETA PRZEDMUZUŁMAŃSKI

niezależnie od słynnych Siedmiu Ód, mamy również w przedmuzułmańskiej poezji kolekcję nazwaną al-Mufaddalijdt^1S, od nazwiska autora kompilacji al-Mufaddal ad-Dabbiego (zm. około 785). Zbiór ten zawiera 120 ód skomponowanych przez mniej znanych poetów. Poza tym istnieje pewna liczba antologii (diwan) oraz wiele fragmentów i wyjątków w Diwan al-Hamasa, wydanych przez Abu Tammamę (zm. około 845) i w Kitdb al-Agani al-Isfahaniego (zm. 967).

Poeta arabski (Sćfir), jak wskazuje gama nazwa, był początkowo tym człowiekiem, który posiadał wiedzę niedostępną dla zwykłego człowieka. Wiedzę

. _x

¹¹ As-Sujuti, al-Muzhir, t. II, Cairo 1282, s. 240.

¹¹ Patrz: W. Jones, Works, t. IV, London 1799, s. 245-335; A. i W. S. Blunt, The Seven Golden Odes oj Pagon Arabia, London 1903.

¹³ Wyd. C. J. Lyall, 3 tomy (Ozford & Leyden, 1921-1924).

81

t - Dzieje Arabów