117
czyoh funkcji pomoonika misjonarka i opiekuna wspólnot lokalnych, co było praktykowane głównie w misjach luterańskich, umożliwiono im nadużywanie tej pozycji; często właśnie oi ewangeliści byli głównymi gło—
8?ł .*
sicielami idei kargistycznyoh .
Przy pojawieniu się kultów cargo misjonarze, w myśl złożonego przyrzeczenia lojalności wobec władz administracyjnych, byli zobowiązani informować o zaistniałych wydarzeniach czynniki oficjalne, które następnie ingerowały w sytuację, aby zapobiec szerzeniu się kultów. Wyspiarze ocenili takie postępowanie misjonarzy negatywnie; utwierdzali się w przekonaniu, że misjonarze są w zmowie z kolonizatorami i że rzeczywiście starają się ukryć przed nimi Jakąś tajemnicę mającą związek ze zdobyciem cargo' .
V początkowym okresie prowadzenia działalności misyjnej współpraca misjonarzy różnych denominaojl chrzęścijańskicih nie zawsze była idealna; rozbicie wśród samych chrześcijan budziło uzasadniony niepokój wśród ludności oraz podejrzenie co ćlo dobrych intenojl misjonarzy . Podejrzliwość ta była jeszcze wzmagana brakiem zgodności między głoszoną nauką a życiem i postępowaniem zarówno misjonarzy, jak i kolonizatorów. Misjonarze w kościołach i na spotkaniach głosili miłość bliźniego, równość i braterstwo wszystkich ludzi, gdy tamczasem misjonarze, “klapy** (urzęćnioy) i handlarze żyli w stylu krajów, z których przybyli, w luksusowych mieszkaniach, modnie ubrani; styl ioh żyoia daleko odbiegał od stylu żyoia ich czarnych braci. Mieszkali odseparowani od ludności, w dobrze usytuowanych miejscach, podozas gdy ich bracia czarni mieszkali na peryferiach, mokradłach, w domach z trawy. Aczkolwiek takie postępowanie było kulturowo oałkowłoie słuszne i uzasadnione, to jednak w praktyce stało w jawnej sprzeozności z głoszoną nauką.
Odnośnie zaś do treści przekazywanej nauki chrześcijańskiej można wyróżnić dwa Jej zestawy, które mniej lub bardziej świadomie ze strony ludności były niewłaściwie zrozumiane i niepoprawnie przez ijią interpretowane. Do pierwszego zestawu można zaliczyć te treści chrześcijaństwa, przede wszystkim zaś Biblię, które w szczególny sposób nadawały się do wytłumaczenia sytuacji, w jakiej ludność się znajdowała. Do drugiego zaś zestawu te treści, które sami Wyspiarze uznali za istotne dla chrześcijaństwa 1 których przyjęcie oszacowali za konieozne.
Na wyobraźnię Wyspiarzy silnie oddziaływały te opowiadania Pisma św., w których można było dopatrywać się analogii z ich własnymi losa-