skan0176

Roztwory i równowagi fazowe 179

nofazowy. Punkt A", w którym zanika granica faz, nosi nazwę punktu krytycznego (homogenizacji). Do obliczania mas, lub liczby moli faz, w równowadze (znajdujących się na tej samej konodzie), stosuje się regułę dźwigni (4.45).

Przykład 4.17. W tab. 4.16 zestawiono składy (w % wag.) roztworów nasyconych w równowadze z fazą stałą dla układu NaCl-Na₂S0₄-H₂0 w 30°C i 1 atm⁽⁸⁾.

a) Wykreślić diagram fazowy układu i opisać poszczególne pola (liczba i rodzaj faz w równowadze, liczba stopni swobody).

Tabela 4.16

Punkt	Roztwór nasycony		Faza stała
	Na2S04	NaCl
a	0	26,52	NaCl (C)
b	6,68	22,95	NaCl + Na2S04
	9,79	18,0	Na2S04 (S)
	16,2	12,2	Na2S04 (S)
c	25,0	5,68	Na2S04 + Na2S04 • 10H2O
	26,0	3,35	Na2S04 • 10 H20 (G)
d	29,0	0	Na2S04 • 10 H20 (G)

b)    Opisać zmiany zachodzące podczas odparowywania wody (pod ciśnieniem 1 atm i w temperaturze 30°C) ze 100 g roztworu P zawierającego 8 g NaCl

10 g Na₂S0₄, w taki sposób, aby jeszcze nie zaczęły się wytrącać kryształy NaCl.

c)    Ile wyniesie wtedy masa wytrąconego Na₂S0₄?

Rozwiązanie, a) Na diagramie na rys. 4.28 można wyróżnić 6 obszarów azowych, opisanych w tab. 4.17.

Tabela 4.17

Pole	P	n	Fazy w równowadze
1	1	2	Roztwór nienasycony
2	2	1	Roztwór nasycony + NaCl
3	2	1	Roztwór nasycony + Na2S04
4	2	1	Roztwór nasycony + Na2S04 • 10 H20 (G)
5	3	0	Roztwór b + NaCl + Na2S04
6	3	0	Roztwór c + Na2S04 + Na2S04 • 10 H20 (G)

^(X) Sprawocznik chimika, Moskwa 1964. t. ITI, s. 239.