308 Elektrochemia
Przepływowi prądu elektrycznego przez granicę faz elektroda-roztwór towarzyszy polaryzacja elektrody. Potencjał elektrody przyjmuje wartość E, różną od wartości równowagowego (odwracalnego) potencjały elektrody Er; powstała różnica potencjałów nosi nazwę nadpotencjału
?] = E-Er. (6.81)
Jeżeli w wyniku przepływu prądu stałego ulega zmianie opór omowy elektrody, to mówimy o wystąpieniu nadpotencjału omowego. Jeżeli w wyniku przepływu prądu stężenie reagentów na powierzchni elektrody (ae) ulega zmianie w stosunku do wartości w głębi roztworu (<70), to na elektrodzie występuje nadpotencjał stężeniowy rjc:
>/c = E - Er =
RT
nF
ln
(6.82)
Nadpotencjał aktywacyjny związany jest z szybkością przeniesienia elektronu przez granicę faz elektroda-roztwór. Elektroda srebrowa zanurzona do roztworu AgNO^ ma równowagowy potencjał opisany równaniem Nemsta. Przez jej powierzchnię płyną nieustannie dwa równe sobie, a przeciwne co do znaku prądy: dodatni prąd anodowy 7a > 0, związany z anodowym rozpuszczaniem srebra Ag —> Ag+ + e, i ujemny prąd katodowy 4 < o, związany z katodową re-dukcjąjonów srebra Ag+ + e —» Ag. Prądy te, płynące przez powierzchnię elektrody w stanie równowagi, noszą nazwę prądu wymiany 70
prąd wypadkowy zaś równy jest zeru
7=7a + 7c = 0. (6.84)
Polaryzacja anodowra zwiększa dodatni prąd anodowy, toteż wypadkowy prąd jest dodatni
(6.85)
Polaryzacja katodowa zwiększa ujemny prąd katodowy i wypadkowy prąd jest ujemny
Vc < 0, 7 = 7a + 7C < 0. (6.86)
Dla jednoelektronowej reakcji elektrodowej
^o\
Red ^ Ox + e, (6.87)
kred
w której kox i kred są heterogenicznymi stałymi szybkości reakcji elektrodo w-ej, odpowiednio, utlenienia i redukcji, szybkość v reakcji wynosi