skanowanie0014

m

Ubezpieczenia społeczne

Ustawa o ubezpieczeniach społecznych z 13 października 1998 r. rozróżnia 4 rodzaje ubezpieczeń.

Obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu podlegają m.in. wszyscy pracownicy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych oraz żołnierze i funkcjonariusze policji. Z kolei ubezpieczeniu chorobowemu podlegają pracownicy, członkowie spółdzielni oraz osoby odbywające zastępczą służbę wojskową. Natomiast do obowiązkowego ubezpieczenia wypadkowego są zobligowane wszystkie osoby podlegające ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu. Niektóre kategorie osób nie są objęte obowiązkowym ubezpieczeniem, ale przysługuje im prawo do ubezpieczenia dobrowolnego. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych przewiduje trzy systemy finansowania funduszu. Składki w całości są wpłacane przez ubezpieczonych i przez pracodawcę lub częściowo przez ubezpieczonych, a częściowo przez pracodawcę. W wypadku pracowników składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe finansują w równych częściach ubezpieczony (czyli pracownik) i pracodawca. Składki na ubezpieczenie chorobowe w całości finansuje ubezpieczony. Natomiast składki na ubezpieczenie wypadkowe w całości reguluje płatnik. Z kolei osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą finansują całe ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe.

Od 1 stycznia 1999 r. obowiązuje nowy system emerytalno-rentowy dostosowany do potrzeb gospodarki tynkowej. Składa się on z trzech stopni, nazywanych powszechnie filarami. Oznacza to, że przyszłe świadczenie emerytalne będzie się składało z dwóch lub trzech części. Uczestnictwo w I filarze jest obowiązkowe i zapewnia przyszłą emeryturę gwarantowaną przez państwo, a finansowaną ze składek oszczędnościowych zgromadzonych na indywidualnym koncie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych przez cały okres aktywności zawodowej. E filar, będący pod kontrolą państwa, jest również obowiązkowy i polega na przymusie oszczędzania w prywatnych funduszach emerytalnych. El filar ma charakter dobrowolny. Uzależniony jest on od udziału pracowników w zakładowych systemach emerytalnych organizowanych przez pracodawców. Reforma objęła wszystkie osoby poniżej 30. roku życia (urodzone po 31 grudnia 1968 r.). Osoby między 30. i 50. rokiem życia miały możliwość wyboru, czy pozostaną w starym

systemie, czy też przystąpią do nowego. Natomiast osoby powyżej 50. roku życia zostały wyłączone z reformy. Będą one korzystać z dotychczasowego systemu podlegającego ZUS-owi.

m

Ubezpieczenia społeczne

emerytalne

w razie choroby i macierzyństwa

wypadkowe

Schemat 4. Ubezpieczenia społeczne

W 1999 r. została przeprowadzona w Polsce reforma emerytalno-rentowa. System funkcjonujący wcześniej nie zapewniał emerytom odpowiednich warunków żyda.

■

I

iiSiMiiG iii

■....... "'"i

SM

H Ul M

i

1

ZES

Z*

i

c

i

Jjjj.ll mjjfl