Skanowanie 09 03 08! 43 (10)

Wirus odry

v    ¹    ' ■ I    '

Różni się od innych paramyksowirusów brakiem neuramińidazy. Jest czynnikiem etiologicznym odry - ostrej, bardzo Zaraźliwej choroby wysypkowej, występującej zwykle u dzieci.

Zakażenie Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Początkowo wirus jest obecny w komórkach nabłonka dróg oddechowych, następnie przez lokalne węzły chłonne dostaje się do krwi. Z krwią dociera do narządów limfątycz-. nych, które są głównym miejscem jego replikacji oraz do wielu innych narządów wewnętrznych np. płuc, wątroby, a także skóry.

Charakterystyczne jest występowanie grudkowo-plamistej wysypki na skórze i tzw. plamek Koplika na błonie śluzowej, policzków. Występuje także zapalenie spojówek i zapalenie płuc.

Najpoważniejszym powikłaniem odry jest ostre zapalenie mózgu występujące z częstotliwością 1 na 1000 przypadków, ale mogące spowodować zgon lub trwałe zaburzenia funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Natomiast podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE) występuje u 1 na 1 000 000 zakażonych, ma przebieg ciężki, zawsze śmiertelny. Ujawnia się zwykle po 7-10 latach po przechorowaniu odry.

Diagnostyka Rozpoznanie odry potwierdza się izolacją wirusa lub wykazaniem znamiennego wzrostu miana swoistych przeciwciał. Do zapobiegania stosuje się żywą, atenuowaną szczepionkę.

Syncytialny wirus oddechowy (RSV)

Nie ma hemaglutyniny ani neuraminidazy. Nazwa wirusa pochodzi od charakterystycznego efektu cytopatycznego - tworzenia syncytiów (połączeń komórek) w hodowlach komórek zakażonych tym wirusem.

Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, w naszej szerokości geograficznej najczęściej w grudniu i styczniu. W okresie inkubacji wirus namnaża się w układzie oddechowym. Jest on główną przyczyną chorób układu oddechowego u małych dzieci poniżej 6 miesiąca życia. U dzieci obciążonych np. wadami serca obserwuje się wysoką śmiertelność. Mogą także chorować dorośli z otoczenia dzieci chorych, gdyż wirusa cechuje wysoka zakaźność. W okresie szerzenia się infekcji wśród dzieci u ponad 50% personelu pielęgniarskiego występują objawy infekcji. Czasem zachorowania mogą przybierać formę epidemii ną oddziałach szpitalnych. Na skutek zróżnicowania antygenowego szczepów wirusowych dochodzić może do częstych reinfekcji. Diagnostyka Diagnozę można potwierdzić izolując wirusa z wymazów z nosa lub wykrywając jego antygeny w odczynie immunoenzymatycznym.

Do leczenia zakażeń u niemowląt stosuje się rybawirynę w postaci aerozolu. Próby zastosowania szczepionki nie powiodły się.

Koronawirusy

SŁAWA SZOSTEK

Koronawirusy to rodzina wirusów RNA chorobotwórczych dla ludzi, ssaków i ptaków.

Budowa Mają sferyczne wiriony (średnica 120-160 nm) otoczone lipidową osłonką z dużymi wypustkami, nadające wirusowi charakterystyczny wygląd korony słonecznej w mikroskopie elektronowym.

Epidemiologia Zakażenia koronawirusami szerzą się głównie drogą kropelkową. U łudzi około 10% zakażeń górnych dróg oddechowych ma etiologię ko-ronawirusową.

Zakażenia Objawy przeziębienia obserwowane są zimą i wczesną wiosną. Badania epidemiologiczne wskazują, że koronawirusy, w przeciwieństwie do rino-wirusów (patrz podrozdział „Pikomawirusy”), wywołują również infekcje dolnych dróg oddechowych i zapalenie mięśnia sercowego. Mogą także powodować, szczególnie u dzieci, zapalenie żołądka i jelit. W 2003 roku do rodziny koronawirusów został zaliczony nowo odkryty wirus SARS, wywołujący u ludzi ciężki ostry zespół oddechowy. W ciągu kilku miesięcy zachorowania wystąpiły na 3 kontynentach i objęły ponad 8 tysięcy osób. Przebieg SARS miał różne nasilenie, od łagodnej postaci po ciężką z zejściem śmiertelnym (współczynnik śmiertelności około 10%). Okres wylęgania choroby wynosił 24-48 godzin, a podstawową postacią choroby było śródmiąższowe zapalenie płuc. Przypuszcza się, że wirus SARS jest nowym koronawirusem powstałym na drodze mutacji lub rekombinacji genetycznej wirusów pochodzenia zwierzęcego. Podobieństwo w sekwencji genomowego RNA wirusa SARS do znanych koronawirusów człowieka wynosi tylko 50-60%.

Pikornawirusy

SŁAWA SZOSTEK

Budowa Rodzina Picornaviridcie obejmuje około 200 gatunków wirusów, które charakteryzują się małymi rozmiarami, średnica ich wirionu wynosi 22--30 nm. Kapsyd o budowie dwudziestościanu nie ma osłonki. Genom pikor-nawirusów zawiera jednoniciowy RNA. Namnażanie wirusów odbywa się w cytoplazmie zakażonej komórki, a uwalnianie potomnych cząstek powoduje łizę komórki. Do rodziny pikomawirusów należy 9 rodzajów wirusów , chorobotwórczych dla ludzi i zwierząt.

Chorobotwórcze dla człowieka są rodzaje: Enterovirus> Rhinovirus, Hepato-virus, Aphthovirus. Najważniejsze zespoły chorobowe ujęto w tab. 27.

Zakażenia Są przyczyną zakażeń w obrębie układu nerwowego, pokarmowego, oddechowego, jak również zapalenia mięśnia sercowego, mięśni szkieletowych i wątroby.

707