duktywnością wtryskowni. Ponadto płace narzędziowców są nieporównywalnie wyższe od płac obsługi wtryskowni.
Zakres wykonywanych prac, od którego zależy organizacja narzędziowni, może być bardzo zróżnicowany w zależności od profilu produkcji, zapotrzebowania na nowe wyroby i formy, stopnia skomplikowania i wymaganej innowacyjności. Przy dobrze rozwiniętej kooperacji można ograniczyć zakres własnych prac do wykonawstwa gniazd i montażu form. Obowiązuje zasada, żeby nie obciążać swej narzędziowni pracami prostymi, a zwłaszcza nie wykorzystywać jej potencjału do spraw utrzymania ruchu maszyn we wtryskowni.
Może okazać się, zwłaszcza przy nowych projektach, że rozwiązanie złożonego problemu wdrożenia wyrobu do produkcji, np. podzespołu składającego się z wielu elementów, wymaga odpowiedniego skoordynowania prac badawczych i wielokrotnych prób, a także zastosowania technologii łączonych, np. termoformowania z wtryskiwaniem (FIM — Film Injection Molding), lub stworzenia zupełnie nowych odmian technologii. Niejednokrotnie trzeba prowadzić prace wspólnie z producentem wtryskarek. W pracy wykorzystuje się zarówno programy symulacyjne, jak też techniki RP (Rapid Proto/yping) i RT (Rapid Toolin£).
Z racji swojej mobilności, opracowań takich podejmują się wyspecjalizowane biura techniczno-organizacyjne. Tworzą one łańcuch wdrażania wyrobu, zlecają wykonanie poszczególnych prac badawczych, konstrukcyjnych i wykonawczych doraźnie wybieranym zespołom specjalistów i zobowiązują się wykonać model i partię próbną do zatwierdzenia, a później uruchomić produkcję w wiarygodnym terminie. Biorą na siebie odpowiedzialność za konstrukcję, nadzór wykonawczy i odbiór formy spełniającej oczekiwania producenta [11].
Biura techniczno-organizacyjne — będące samodzielnymi firmami i zajmujące się w sposób kompleksowy rozwiązywaniem problemów technicznych małych i średnich zakładów przetwórstwa tworzyw? sztucznych - mają w Polsce duże szanse rozwoju. Skupiając specjalistów', mogą stawać się ośrodkami kreatywności technicznej. Opracowania cząstkowych problemów, zlecane poszczególnym osobom lub zespołom naukowym do rozwiązania, mogą być kontrolowane i przyjmowane tylko w zakresie ich rzeczywistej przydatności badawczej, technologicznej, konstrukcyjnej bądź aplikacyjnej. Za granicą współpraca Biur Techniczno-Organizacyjnych z uczelniami skutecznie stymuluje kierunki rozwoju nauki, wiążąc ją bezpośrednio z potrzebami techniki i kraju.
Zamawianie nowej formy jest procesem inwestycyjnym trudniejszym niż zakup wtryskarki. Postępowanie ofertowe zakupu nowej formy musi być prowadzone według określonego schematu. Ryzyko strat produkcyjnych przy zamawianiu nowej formy jest zbyt duże, by o egzystencji firmy decydowało działanie przypadkowe.
jak już wspomniano, tylko specjalista może określić, czy oczekiwane zyski lub oszczędności uzyska się przez:
• obniżenie kosztów inwestycyjnych przez zakup jak najtańszej i prostej formy (tania forma nie musi być złą formą),
czy przez
• wzrost efektywności dzięki zastosowaniu lepszego, ale droższego rozwiązania tech nicznego formy.
Na pewno zakup nowej wtryskarki nie przyniesie oczekiwanych zysków, jeżeli nie będzie się to wiązało z wymianą formy na bardziej wydajną i nowocześniejszą. Przy zakupie wiązanym występuje logiczna kolejność: najpierw określa się niezbędną wydajność formy, potem jej budowę, sposób funkcjonowania i współpracę z wyposażeniem zewnętrznym, a w drugiej kolejności zamawia się dostosowaną do niej fabrycznie nową wtryskarkę. Wtryskarka i jej wyposażenie zewnętrzne i wewnętrzne są niezbędne do prowadzenia procesów wtryskiwania różnych wyrobów, ale w produkcji wysokowydajnej i wyspecjalizowanej korzystniejsze jest zastosowanie wtryskarki fabrycznie dostosowanej do formy, systemu odbioru, a nawet do przetwarzania określonego gatunku tworzywa. Niektórzy wielcy producenci wtryskarek z założenia promują tę koncepcję jako najbardziej ekonomiczną. Jest ona odpowiedzią na tendencję zakupu „z półki”.
Przy zaostrzającej się konkurencji i równoczesnym wzroście wymogów rynku producenci wyrobów będą zmuszeni do zwiększenia ostrożności przy zamawianiu form. Możliwościom popełnienia błędu można zapobiec przez działania systemowe, obejmujące cały proces decyzyjny przy uruchamianiu nowej produkcji. Przyjęcie pewnych ogólnych zasad postępowania, obowiązujących od chwili rozpoczęcia procesu ofertowego aż do odbioru formy, zapobiega dowolności i pozwala uniknąć przeoczeń z obu stron.
29