skanuj0001 (222)

r

Rozdział 2

Wczesne dzieciństwo

(opracowały Maria Kielar-Turska i Marta Białecka-Pikut)

S Okres wczesnego dzieciństwa obejmuje przedział wiekowy od urodzenia do 3- iż. Wyodrębniamy w nim dwie fazy: pierwszą, przypadającą na 1. r.ż., która jest Bzywana wiekiem niemowlęcym, oraz drugą, od 2. do 3. r.ż., określaną jako wiek Bniemowlęcy.

2.1. Wiek niemowlęcy

■ Omówione w poprzednim rozdziale badania nad rozwojem prenatalnym wskakują, że okres życia wewnątrzmacicznego efektywnie przygotowuje dziecko do życia poza organizmem matki. Funkcjonalna dojrzałość narządów zmysłów, reakcje odruchowe, a nawet wzory zachowań ruchowych (ruchy oddechowe, ssanie kciuka) ■podstawa dalszego rozwoju. Tak wyposażony noworodek nie jest więc całkowicie bezradny.

2.1.1. Faza noworodka

b W okresie niemowlęcym wyróżnia się 1. miesiąc życia jako okres przystosowawczy do życia w nowym, pozamacicznym środowisku. Okres ten to stadium ■worodka. Dziecko musi przystosować się do: (1) zmian temperatury, (2) nowego Sposobu oddychania, (3) nowego sposobu przyjmowania pokarmu i wydalania zbęd-jnych produktów (Hurlock, 1985). W chwili urodzenia dziecko waży przeciętnie 3,37 kg i mierzy 51,2 cm (według danych polskich, Diagnostyka..., 1986). Warto pwrócić uwagę na charakterystyczne proporcje ciała noworodka: duża głowa z małą pzęścią twarzową stanowi 30% masy ciała; długi tułów i krótkie kończyny.

S Inną charakterystyczną cechą jest duży udział tkanki chrzęstnej w układzie kostnym. Przejawem tego są włóknisto-chrzęstne spojenia kośćca czaszki wyczuwalne Hotykowo; jest to spojenie kości czołowych i ciemieniowych, tzw. ciemiączko duże ■zarasta ok. 15. miesiąca) oraz kości ciemieniowych i potylicznych, tzw. ciemiączko małe (zarasta w pierwszym kwartale życia).

47