Rozdział 3. Żywienie dzieci 31
Towarzystwa naukowe oraz międzynarodowe grupy ekspertów zgodnie zalecają, aby niemowlęta były karmione wyłącznie pokarmem kobiecym przez pierwsze 6 miesięcy życia. Nie należy podawać innych płynów (np. wody, soków, mieszanek). Wyjątek stanowią witaminy lub leki. Następnie (czyli zwykle od początku 7. miesiąca życia) zaleca się wprowadzanie pokarmów uzupełniających oraz kontynuację karmienia pokarmem matki do 12. miesiąca życia.
Brakuje podstaw naukowych pozwalających na ścisłe określenie, kiedy należy całkowicie zakończyć karmienie piersią. Na podstawie konsensusu ekspertów sformułowano zalecenie, że po 12. miesiąca życia karmienie piersią powinno być kontynuowane tak długo, jak będzie to pożądane przez matkę i dziecko. W tym czasie wskazane jest uzupełnianie diety produktami żywnościowymi występującymi w danym regionie.
Pokarm kobiecy można odciągać ręcznie lub za pomocą odciągaczy mechanicz-Ińych czy elektrycznych, a następnie przechowywać:
• w temperaturze pokojowej 8-12 godzin
• w lodówce (< 4°C) 4 dni
• w zamrażalniku wewnątrz lodówki 2 tygodnie
• w oddzielnym zamrażalniku 3 miesiące
• zamrożony do -20°C 6-12 miesięcy.
Pokarmu nie należy gotować, gdyż traci część swoich właściwości, m.in. odpornościowych.
• noworodki urodzone przez cięcie cesarskie (leki przeciwbólowe o krótkim działaniu, dobrze wiążące się z białkami surowicy, matka powinna otrzymywać bezpośrednio po karmieniu piersią)
• bliźnięta (zalecane jest jednoczesne karmienie obu bliźniąt)
• wcześniaki (noworodki urodzone powyżej 34. tygodnia życia i z masą ciała > 1500 g mają zwykle dobrze skoordynowany odruch ssania i połykania i mogą być bez przeszkód karmione piersią).
Wynikają m.m. z idealnego dostosowania składu pokarmu kobiecego do ^aktualnych potrzeb i możliwości trawiennych niemowlęcia, właściwości odpor-