skanuj0002

Dla próbek o przekroju kołowym wzór (1.4) można doprowadzić do postaci:

(l-4a)

gdzie d₀ oraz d_u oznaczają odpowiednio pierwotną średnicę próbki oraz średnicę próbki w miejscu zerwania (patrz rys. 1.11).

Dla próbek o przekroju prostokątnym pole przekroju poprzecznego S_u należy wyznaczyć jako iloczyn największej szerokości h_u i najmniejszej grubości a_u próbki w miejscu zerwania (por. rys. 1.13), to znaczy

S_u = b_ua_u mirr.

1.3. RODZAJE STOSOWANYCH PRÓBEK

W celu przeprowadzenia próby rozciągania materiału należy przygotować próbkę, która powinna być wykonana w sposób określony przez odpowiednie normy przedmiotowc.

Tak na przykład, próbki z blach powinny być tak wycinane, by ich rozciąganie zachodziło w kierunku zgodnym z kierunkiem walcowania lub prostopadłym do niego. Próbki powinny być wycinane sposobem mechanicznym. Należy unikać ich wycinania palnikiem acetylenowym, aby nie spowodować miejscowego nagrzania, mogącego zmienić własności wytrzymałościowe i plastyczne materiału. Ostateczna obróbka próbek może się odbywać tylko za pomocą skrawania oraz szlifowania.

Każda próbka ma pryzmatyczną część pomiarową oraz części służące do mocowania w uchwytach maszyny wytrzymałościowej. Dia stali podstawowymi rodzajami próbek są:

—    próbki okrągłe o przekroju kołowym z główkami gwintowanymi wkręcanymi w uchwyty maszyny wytrzymałościowej (rys. I.la); jest to najpewniejszy sposób mocowania, uniemożliwiający poślizgi próbki w uchwytach;

—    próbki okrągłe z główkami do chwytania w szczęki (rys. 1.1 b).

—    próbki okrągłe do chwytania w uchwyty pierścieniowe (rys. I.lc),

—    próbki płaskie (rys. 1.2).

Ze względu na przyjętą do obliczeń długość pomiarową L₀ rozróżniamy m. in. próbki pięciokrotne;

(1.5)

i dziesięciokrotne

(1.6)

9