przypadek- 3 - |
KOBIETA: |
..B |
przypadek 4 |
KOBIETA |
A |
przypadek 4 |
MĘŻCZYZNĄ |
B |
Otrzymana w wyniku takich badań tabela mogłaby wyglądać następująco:
| WODA: A : -|. WODA: B |
— — —.—'r-. |
~,.t* r?.:rr. “;".rrTTT; |
u— |
.-----: |
-±- |
—--r—: |
■■————■ | ||
PŁEĆ: |
MĘŻCZYZNA| |
20 |
(40%) |
30 |
(60%) |
i 50 |
(50%)’ | |
PŁEĆ: |
KOBIETA | |
30 |
(60%) |
1 |
20 |
(40%) |
I 50 |
(50%) |
1 |
50 |
(50%) |
I |
50 |
(50%) |
| 100 |
(100%) |
Każda komórka reprezentuje jedyną kombinację wartości dwóch tabelaryzowanych zmiennych (zmienna wierszowa Płeć i zmienna kolumnowa Woda) a liczby w każdej komórce mówią nam jak wiele przypadków trafia do danej kombinacji kategorii. W ogólności tabela ta wskazuje, że więcej kobiet niż mężczyzn woli gatunek A zaś więcej mężczyzn niż kobiet wybiera gatunek B. Znaczy to, że Płeć i preferencja określonego gatunku wody sodowej mogą być od siebie zależne (później zobaczymy jak można mierzyć tę zależność).
Liczebności brzegowe
Wartości na-j brzegu •-(marginesie) r"tabeli po prostu • jednpćzynnikowyrni
(jednowymiarowymi) tabelami liczebności dla . wszystkich wartości" w -tabeli. Są one o tyle ważne, że pozwalają nam ocenić rozkład liczebności w wierszach lub kolumnach. Na przykład częstości 40% i 60% dla kategorii mężczyzna i kobieta (odpowiednio) wybierających wodę A (zob. pierwsza kolumna tabeli) nie wskazywałyby na jakikolwiek związek między Płcią i Wodą gdyby Liczebności brzegowe dla Płci wynosiły również 40% i 60%. W takim przypadku wskazywałoby to jedynie na różne liczebności kobiet i mężczyzn w próbie. Widzimy więc. że różnice w rozkładzie liczebności w oddzielnych wierszach (kolumnach) i w odpowiadających im rozkładach brzegowych wskazują na związek między tabelaryzowanymi wielkościami.
Poprzedni przykład pokazuje, że aby ocenić zależność pomiędzy zmiennymi należy porównać rozkłady liczebności brzegowych i warunkowych (kolumnowych lub wierszowych). Dokonanie takiego porównania jest łatwiejsze jeżeli liczebności podawane są w formie częstości względnej (procentu). Pakiety statystyczne pozwalają na podawanie liczebności w arkuszu wyników w postaci liczebności, procentów wedle kolumn, procentów wedle wierszy i procentów wedle całości. Można również utworzyć tabelę sumaryczną zawierającą wszystkie te dane razem.
Tabele wielodzielcze ze zmiennymi kontrolnymi
Jeśli tabelaryzujemy jedynie dwie zmienne to tabela wynikowa nazywa się tabelą dwudzielczą Idea tabelaryzacji może być oczywiście uogólniona na więcej niż dwie zmienne. Wróćmy dla przykładu do przypadku z ankietą na temat wody sodowej i dodajmy do tabeli prezentowanej wcześniej trzecią zmienną.